 |
علی اصغر شعاعی (قاری بین‌المللی قرآن کریم و معاون قرآن و عترت دانشگاه علوم و معارف قرآن): یکی از سنت‌های حسنه در دین اسلام احیای شب عاشورا، به ویژه احیای قرآنی شب عاشوراست.شب عاشورا از نگاه برخی محدثان و فقیهان، در شمار هفت شب احیای سال شمرده شده است. (مصباح کفعمی، ص680 -سید بن طاووس شب‌زنده‌داری این شب را مستحب دانسته است). (اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ج3، ص45؛ بحار الانوار ج95، ص236؛ مفاتیح الجنان)
فقها درباره فضیلت و استحباب احیای شب عاشورا به روایاتی از پیشوایان معصوم (ع) تمسک کردهاند؛ از جمله اینکه پیامبر(ص) فرمودند: «مَنْ أحْیَا لَیْلَة عَاشُورا فَکأَنَّمَا عَبَدَاللهَ عِبَادَةَ جَمیعِ المْلائِکَةِ وَاَجرُ العامِلِ فِیهَا کَأجرِ سَبْعینَ سَنة؛ کسی که شب عاشورا را احیا بدارد، مثل آن است که عبادت تمامی فرشتگان را انجام داده است و پاداش شب‌زنده‌داری در این شب مثل پاداش هفتاد سال عبادت است». (مستدرک الوسائل، ج10، ص293؛ مصباح المتهجد، شیخ طوسی، ص771)
در روایت آمده است کسی که در شب عاشورا بیدار بماند و شب‌زنده‌داری کرده و زیارت امام حسین(ع) را تا صبح بخواند، خداوند او را در قیامت، درحالی‌که آمیخته به خون امام حسین(ع) است، در زمره شهدا محشور می‌کند. (اقبال الاعمال، ج3، ص 45)
در روایتی دیگر از پیامبر(ص) نیز داریم: «مَنْ أحْیَا لَیْلَةَ الْقَدْرِ حُوِّلَ عَنْهُ الْعَذابُ اِلَی الْسَّنَةِ الْقابِلة؛ کسی‌که شب قدر را بیدار بماند، عذاب الهی تا سال آینده از او برداشته می‌شود».(مستدرک الوسائل، ج7، ص 456)، بنابراین احیای شب عاشورا و راز و نیاز با خالق هستی نه تنها باعث آمرزش گناهان بلکه سبب صفای دل و جان نیز می‌شود.
با توجه به سیره قرآنی امام حسین(ع) و اینکه ایشان در شب عاشورا از دشمن مهلت گرفت تا به نماز، دعا، قرائت قرآن و استغفار بپردازد (ارشاد مفید، ج2، ص90) به نظر می‌رسد احیاء این شب به ویژه با محوریت برنامه‌های قرآنی و عزاداری سنتی حسنه و شایسته است.
این مراسم در برخی از کشورهای اسلامی از جمله در مصر (مسجد رأس الحسین) کربلای معلی و نیز در برخی از نقاط کشور از جمله در حرم مطهرحضرت امام رضا(ع) و حضرت فاطمه معصومه(س) برگزار می‌شود.
ختم یک جزء قرآن کریم توسط قاریان ممتاز (به صورت ترتیل خوانی)، بیان سیره قرآنی امام حسین (ع) توسط یکی از علماء، سوگواری حضرت امام حسین(ع) که می‌توان به جلوه قرآنی آن حضرت از جمله شنیده شدن قرائت قرآن از سر بریده آن حضرت و مهلت گرفتن شب عاشورا برای خواندن نماز، تلاوت قرآن و استغفار اشاره کرد، باید یکی از محورهای عزاداری و شب‌زنده داری در این شب پر فضیلت باشد.
مسلماً برگزاری چنین مراسمی با رعایت اصل عدم لطمه زدن به مراسم سوگواری ابا عبدالله الحسین باعث اثبات میزان انس شیعیان با قرآن و عمل به حدیث شریف ثقلین است.
امید است، با انعکاس اخبار مربوط به برگزاری این مراسم در نقاط مختلف از سوی رسانه‌ها و همچنین آشنایی مردم با فضیلت شب عاشورا شاهد ترویج این سنت حسنه در کشور باشیم.
