ناصر ابراهیمی دریانی، در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس با تأکید بر نقش عوامل محیطی و ژنتیکی در بروز سرطان معده گفت: در حوزه عوامل محیطی می‌توان به رژیم غذایی و مصرف غذاهای حاوی نیتریت اشاره کرد.

وی افزود: نیتریت با ایجاد ماده‌ای سرطانزا به نام نیتروزامین سبب بروز سرطان معده می‌شوند که این ماده در غذاهای مانده، ترشی‌ها، کنسروها، سوسیس و کالباس وجود دارد و هر چقدر در غذایی نیتریت بیشتری وجود داشته باشد سرطانزایی آن و ریسک ابتلا در فرد مصرف کننده آن غذا افزایش می‌یابد.

این فوق تخصص گوارش و کبد خاطرنشان کرد: پیشتر سرطان معده در ایران شیوع زیادی داشت چرا که مردم روستاها گوشت را نمک می‌زدند و در سرداب ها نگاه می‌داشتند که این کار باعث ایجاد این ماده سرطانزا در گوشت می‌شد و مردم با مصرف این غذا ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطان معده خواهند داشت.

ابراهیمی دریانی درباره نقش کنسروها و سوسیس و کالباس در بروز سرطان معده گفت: اگر نیتریت موجود در این غذاها از مقدار خاصی بیشتر باشد باعث سرطان می‌شود و متأسفانه ما امروزه با دور شدن از غذاهای سنتی مثل آش و سوپ به سمت کنسرو و سوسیس و کالباس گرایش پیدا کرده ایم.

وی دود دادن به غذاها را از عوامل دیگر بالابردن ریسک ابتلا به سرطان معده توصیف و تصریح کرد: سوسیس و کالباس دودداده شده، ماهی دودداده شده از عوامل سرطان زایی است و هر چه مقدار این دود بیشتر باشد خطرشان بیشتر است و در مقابل هر چه غذا تازه‌تر باشد و از سبزیجات، سالاد و میوه‌ها به خصوص مرکبات به علت دارابودن مقادیر زیاد ویتامین C بیشتر استفاده شود خطر ابتلا به سرطان معده کاهش خوهد یافت کمتر خواهد بود.

این فوق تخصص گوارش و کبد فضولات حیوانی را از دیگر عوامل بالابرنده ریسک ابتلا به سرطان معده دانست و افزود: یکی از عوامل بالابرنده ریسک ابتلا به سرطان معده استفاده از فضولات حیوانی است چنانکه در برخی روستاهای مناطق سردسیر برای گرم کردن منازل این فضولات را می‌سوزانند که سوختن این فضولات باعث ایجاد هیدروکربن‌هایی می شود که عامل سرطان هستند.

ابراهیمی دریانی مصرف چربی های حیوانی و وجود پولیپ معده در فرد را عامل بالا بردن ریسک ابتلا به سرطان معده توصیف و تصریح کرد: چنانکه اندازه این پولیپ بیش از 2 سانتی متر باشد احتمال ابتلای به سرطان معده بیشتر از افراد فاقد این نشانه هستند.

وی درباره نقش ژنتیک در ابتلای به سرطان معده گفت: اگر کسی در سن کمتر از 45 سال به سرطان معده مبتلا شود،باید به نقش ژنتیک در بروز این بیماری توجه کرد و اطرافیان این فرد باید بررسی شوند.

این فوق تخصص گوارش و کبد نقش میکروب هلیکوباکتر پیلوری را از عوامل کمتر موثر در بروز سرطان معده دانست و افزود: معمولاً فقط یک درصد از دارندگان این باکتری دچار سرطان معده می‌شوند و 10 درصد دچار زخم معده و اثنی عشر می‌شوند بنابراین اگر کسی در خانواده سابقه سرطان معده داشته باشد و حتی بدون علامت باشد باید برای از بین بردن این میکروب اقدام کنیم.

ابراهیمی دریانی دود تریاک و انجام هرگونه جراحی که منجر به کاهش اسیدیته معده باشد را عاملی برای بالابردن ریسک ابتلا به سرطان معده دانست.

وی درباره علائم بالینی سرطان معده گفت: اگر در فرد بالای 45 سال علائم سوء هاضمه مانند ترش کردن یا درد معده مشاهده شود باید برای بررسی ابتلا به سرطان معده آندوسکوپی انجام شود.

این فوق تخصص گوارش و کبد خاطرنشان کرد: معمولاً در اروپا و امریکا سن آندوسکوپی را برای سوء هاضمه بالاتر از 50 سال می‌دانند ولی در ایران به علت شیوع این سرطان به تجربه ثابت شده است که این سرطان در سنین پایین تر ظاهر می‌شود به همین علت در ایران 45 سال مدنظر قرار می‌گیرد به همین دلیل در صورت وجود هر زخمی در معده بهتر است 5 نمونه از معده برداشته شود و از نظر سرطان معده بررسی شود.

ابراهیمی دریانی یکی از مشکلات در زمینه تشخیص سرطان معده را خوددرمانی دانست و گفت: کسانی که زخم معده شان ناشی از سرطان باشد تا زمانی که از داروهای کاهنده اسید معده همچون رانیتیدین استفاده شود تا 50 درصد اندازه زخم کوچک می‌شود و فرد گمان می‌کند مشکل حل شده و بیماری حادی نیست.

وی افزود: متأسفانه سرطان معده در ایران دیر تشخیص داده می‌شود و فرد زمانی به پزشک مراجعه می کند که شکمش آب آورده است یا سرطان معده به کبد، تخمدان، غدد لنفاوی و روده متاستاز داده است؛ بنابراین سرطان معده در برخی موارد خود را با متاستاز به اندام های دیگر نشان می دهد.

این فوق تخصص گوارش و کبد یبوست، کاهش وزن، بی اشتهایی و به خصوص پیری زودرس را از دیگر علائم سرطان معده دانست و گفت: با این وجود که یبوست معمولا به روده بزرگ مربوط است اما وقتی فردی که اجابت مزاج طبیعی داشته است و در سنین بالا دچار یبوست می شود باید امکان ابتلای به سرطان معده جدی گرفته شود.

ابراهیمی دریانی خاطرنشان کرد: ابتلای بی دلیل به کمبود خون می تواند نشانه سرطان معده باشد بنابراین توصیه می‌شود اگر کم خونی در سنین بالا بخصوص مردان دیده شود باید ابتلا به سرطان معده بررسی شود.

وی درباره نقش گروه خونی در ابتلا به سرطان معده تأکید کرد: دارندگان گروه خونی A بیشتر زخم معده و دارندگان گروه خونی O بیشتر زخم اثنی عشر می‌گیرند.

این فوق تخصص گوارش و کبد درباره روش‌های تشخیصی سرطان کبد خاطرنشان کرد: تشخیص سرطان معده بر اساس آندوسکوپی صورت می‌گیرد و برای تشخیص متاستاز احتمالی سرطان معده بر ارگان‌های دیگر سیتی اسکن انجام می‌شود .

 سیاوش ناصری مقدم، فوق تخصص گوارش و کبد در گفت‌و‌گو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس درباره سرطان کلورکتال گفت: زمینه‌های ژنتیک عامل سرطان کلورکتال است که روده بزرگ را متاثر می‌کند با این‌حال می‌توان گفت هنوز  علت دقیق بروز این بیماری مشخصی نشده است و معمولا از ضایعه کوچکی به نام پولیپ آغاز می‌شود که اگر این پولیپ ها به موقع تشخیص داده شود تا حد زیادی می توان از بروز سرطان پیشگیری کرد.

این فوق تخصص گوارش و کبد در مورد علل و عوامل شکل گیری این سرطان گفت: به نظر می‌رسد رژیم‌های غذایی که در آن‌ها گوشت به مقدار زیاد مصرف می‌شود در سرطان کلورکتال نقش داشته باشد یا ریسک ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد ولی اطلاعات موثقی در این‌باره در دست نیست.

ناصری مقدم درباره نقش سن در ریسک ابتلا به سرطان کلورکتال خاطرنشان کرد: فراوانی سرطان کلورکتال در سنین بالا بیشتر است ولی در هر سنی حتی جوانان نیز دیده شده است

وی درباره علل بالابرنده ریسک ابتلا به این سرطان گفت: برخی بیماریهای ژنتیک می‌توانند در بروز سرطان کلورکتال نقش داشته باشند و آقایان و افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان هستند اما بسیاری از افراد چاق دچار این بیماری نمی‌شوند.

این فوق تخصص گوارش و کبد درباره روش‌های کاهش ریسک ابتلا به سرطان کلورکتال افزود: توصیه می شود مردم سبک زندگی سالمی داشته باشند یعنی خوراک کافی، فعالیت بدنی کافی داشته باشند و ضمن خودداری از مصرف دخانیات، اضطراب و استرس خود را مدیریت و کنترل کنند.

ناصری مقدم درباره نشانه های بروز این بیماری گفت: معمولا نشانه های این بیماری همچون کم خونی،‌ خونریزی از روده و انسداد روده زمانی خود را نشان می‌دهد که بسیار دیر شده است و سرطان پیشرفت کرده است بنابراین به همه افراد معمولی که در خانواده‌شان سابقه سرطان روده و پولیپ نیست توصیه می‌شود پس از سن 50 سالگی حداقل یک بار اقدامات تشخیصی انجام دهند.

وی افزود: در صورت وجود نداشتن پولیپ در روده فرد، وی باید هر هر 5 تا 10 سال یک بار برای اقدامات تشخیصی به متخصص گوارش مراجعه کند و اگر سابقه سرطان روده یا پولیپ در خانواده فرد وجود داشته باشد باید برحسب نوع سابقه خانوادگی زمان اقدامات تشخیصی تعیین می شود.

این فوق تخصص گوارش و کبد خاطرنشان کرد: اگر نتایج اقدامات تشخیصی نشان‌دهنده وجود پولیپ در روده بود، پولیپ باید درمان شود و بعدها نیز فرد در برنامه‌های پیگیری مرتب قرار گیرد.

ناصری مقدم گفت: امکان عود مجدد سرطان کلورکتال پس از درمان وجود دارد و ممکن است این سرطان در داخل روده یا به خارج از روده ریشه بدواند، بنابراین کسانی که سرطان روده میگیرند باید پیگیریهای مرتب داشته باشند و بطور پیگیر تحت غربالگری قرار بگیرند و همچنین بستگان درجه 1 این افراد باید تحت اقدامات تشخیصی قرار بگیرند.

وی خاطرنشان کرد: نشانه‌ها و علامت‌هایی همچون خونریزی از معقد و همچنین وجود خون در مدفوع که پیش از این نبوده و به تازگی بوجود آمده باشد مشاهده شود، نشانه های مهمی هستند که می‌توان به آن‌ها پرداخت و بیماری را در مراحلی کشف کرد که امکان درمان وجود داشته باشد.

این فوق تخصص گوارش و کبد درباره مراحل درمان نیز گفت: برای درمان در مرحله اول باید جراحی کرد و با توجه به اینکه چه چیزی در جراحی یافت می شود شاید نیاز به انجام شیمی درمانی و پرتودرمانی باشد برای مثال کسانی که پولیپ دارند و این پولیپ با جراحی رفع شود ممکن است با مصرف آسپرین بتوانند از ایجاد پولیپ‌های دیگر پیشگیری کرد.