رهروان ولایت ـ («یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن یَکُونُوا خَیْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن یَکُنَّ خَیْرًا مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ وَمَن لَّمْ یَتُبْ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ»[حجرات/11]

اى کسانى که ایمان آورده‏اید! نباید گروهى از مردان شما گروه دیگر را مسخره کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند. و نه زنانى زنان دیگر را، شاید آنان بهتر از اینان باشند. و یکدیگر را مورد طعن و عیبجویى قرار ندهید و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید، بسیار بد است که بر کسى پس از ایمان نام کفرآمیز بگذارید. و آنها که توبه نکنند، ظالم و ستمگرند.

تعطیلات نوروز رسیده و زمان دورهم نشستن اقوام، فامیل، دوستان، و خانواده شده و همه با هم شروع می‌کنند به جک گفتن، لطیفه گفتن، شوخی کردن و... تا اینجا اشکالی ندارد و شوخی و مزاح درحد خود خوب و پسندیده است.

اما متاسفانه گاهی برخی از جک‌ها . لطیفه‌ها جنبه قومیتی به خود می‌گیرد. مثلا میگن: یه لر بوده این کارو کرده یه ترک بوده اون کار کرده شمالی اینو گفته و دیگر قبایل و شهرها...

حال این سوال مطرح است که حکم گفتن لطیفه های رایج در کشور که حالت تمسخر قومی، قشری یا غیره دارد چیست؟

پاسخ:

حضرت آیت لله العظمی خامنه ای:

اگر استهزاء آنان محسوب شود جایز نیست.

حضرت آیت لله العظمی بهجت:

اولی تنزه (پرهیز) است.

حضرت آیت لله العظمی مکارم شیرازی:

اگر واقعا تمسخر قومی به طور عام باشد اشکال دارد.

حضرت آیت لله العظمی صافی:

اگر مشهور و معروف است به قصد لطیفه گویی باشد و توهین صدق نکند اشکال ندارد مع ذلک ترک آن اولی است.

حضرت آیت لله العظمی فاضل:

بهتر آن است از این نوع مزاح ها اجتناب شود.

حضرت آیت لله العظمی سیستانی:

اگر مستلزم هتک و توهین مومنین باشد جایز نیست.[1]

------------------------------------

پی نوشت:

[1]‌ محمودی، سیدمحسن ، مسائل جدید، ج 2، ص 59.