سفارش تبلیغ
صبا ویژن

این وبلاگ در ستاد ساماندهی پایگاههای اینترنتی به آدرس www.samandehi.ir ثبت شده است .

امام خمینی ره و مسجد 2
نظرات ()

امام خمینی ره در دیدار با مسوؤلان برخی از کشورهای اسلامی تأکید داشتند :

مسجد در اسلام و در صدر اسلام همیشه مرکز جنبش و حرکت اسلامی بود. تبلیغات اسلامی از مساجد نشأت می گرفت، پس سیاستمداران و علمای جهان اسلام باید به پیروی از پیامبر اسلام و اصحاب آن حضرت، مسجد را محل تبلیغ اسلام و حرکت اسلامی قرار دهند تا بدین وسیله دست ایادی شرک و کفر کوتاه شود.




نویسنده : لبیک
تاریخ : چهارشنبه 92/7/10
زمان : 10:48 صبح
امام خمینی و مسجد 2
نظرات ()

امام خمینی ره در دیدار با مسوؤلان برخی از کشورهای اسلامی تأکید داشتند :

مسجد در اسلام و در صدر اسلام همیشه مرکز جنبش و حرکت اسلامی بود. تبلیغات اسلامی از مساجد نشأت می گرفت، پس سیاستمداران و علمای جهان اسلام باید به پیروی از پیامبر اسلام و اصحاب آن حضرت، مسجد را محل تبلیغ اسلام و حرکت اسلامی قرار دهند تا بدین وسیله دست ایادی شرک و کفر کوتاه شود.




نویسنده : لبیک
تاریخ : چهارشنبه 92/7/10
زمان : 10:48 صبح
امام خمینی و مسجد ... .
نظرات ()

امام خمینی ره : "مسجد محلی است که از آن باید امور اداره شود. این مساجد بود که این پیروزی را برای ملت ما درست کرد. این طور نباشد که خیال کنیم حالا دیگر ما پیروز شدیم، دیگر مسجد می خواهیم چه کنیم؟ پیروزی ما برای اداره مسجد است." 




نویسنده : لبیک
تاریخ : چهارشنبه 92/7/10
زمان : 10:44 صبح
آثار و برکات مسجد در روایات
نظرات ()

آثار و برکات مسجد در روایات
هشت فایده مسجد
قالَ الْحَسَنُ ابْنُ عَلِىٍّ - عَلَیْهِ السَّلامُ - :
مَنْ اَدامَ الْاِخْتِلافَ اِلَى الْمَسجِدِ اَصابَ اِحْدى ثَمانٍ: ایَةً مُحْکَمَةً وَ اَخاً مُسْتَفاداً وَ
عِلْماًمُسْتَطْرَفاً، وَ رَحْمَةً مُنتَظِرةً وَ کَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى الْهُدى اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ رَدِىٍّ وَ تَرَکَ
الذُّنُوبَ حَیاءً اَوْخَشْیَةً بحار الأنوار ج‏75 ص 108
کسى که همواره به مسجد (براى اقامه نماز و غیره) رفت و آمد کند، یکى از این هشت‏فایده به او برسد:
.1 استفاده از آیه روشنى از قرآن.
.2 یافتن رفیق نیک.
.3 فراگیرى علم تازه.
.4 برخوردارى از رحمتى که در انتظارش بود.
.5 شنیدن سخنى که راهنماى راه باشد.
.6 از انحراف در امان باشد.
.7 موجب ترک گناه از روى حیا شود.
8 .موجب ترک گناه بر اثر ترس گردد
محبوبترین افراد مسجد
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِجَبْرَئِیلَ ع یَا جَبْرَئِیلُ أَیُّ الْبِقَاعِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
قَالَ الْمَسَاجِدُ وَ أَحَبُّ أَهْلِهَا إِلَى اللَّهِ أَوَّلُهُمْ دُخُولًا وَ آخِرُهُمْ خُرُوجاً مِنْهَا
رسول خدا ص از جبرئیل پرسید کدام مکان نزد خدا محبوب است . جبرئیل فرمود مساجد و محبوبترین افراد مسجد نزد خدا کسانی هستند که زودتر از همه وارد ودیرتر ازهمه از مسجد خارج می شوند.
الکافی ج 3 ص 9 48
فوائد مسجد درعالم برزخ و قبر
الشَّیْخُ شَاذَانُ بْنُ جَبْرَئِیلَ الْقُمِّیُّ فِی کِتَابِ الْفَضَائِلِ، بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ
مَسْعُودٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ أَنَّهُ رَأَى لَیْلَةَ الْإِسْرَاءِ هَذِهِ الْکَلِمَاتِ
مَکْتُوبَةً عَلَى الْبَابِ السَّادِسِ مِنَ الْجَنَّةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ
اللَّهِ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَکُونَ قَبْرُهُ وَاسِعاً فَسِیحاً فَلْیَبْنِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَا تَأْکُلَهُ
الدِّیدَانُ تَحْتَ الْأَرْضِ فَلْیَکْنُسِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَا یُظْلَمَ لَحْدُهُ فَلْیُنَوِّرِ
الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَبْقَى طَرِیّاً تَحْتَ الْأَرْضِ فَلَا یَبْلَى جَسَدُهُ فَلْیَشْتَرِ
بُسُطَ الْمَسْجِدِ
از عبدالله بن مسعود از رسول خدا ص درحدیث طولانی که شب معراج، بردر ششم بهشت این کلمات را دید الْجَنَّةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ ..کسی که دوست دارد قبر او وسیع شود مسجد بنا کند، و کسی که دوست دارد کرم های زیر زمین او را نخورند مساجد را جارو کند، و کسی که دوست دارد قبر و لحدش تاریک نشود باید چراغ مساجد را روشن نگاه دارد و کسی که دوست دارد بدنش در زیر زمین، تر و تازه بماند و فاسد نشود برای مسجد حصیر و فرش بخرد .
مستدرک‏الوسائل ج 3 ص‏385
فوائد مسجد در دنیا
قَالَ النَّبِیُّ ص إِذَا دَخَلَ الْعَبْدُ الْمَسْجِدَ فَقَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ قَالَ
الشَّیْطَان‏ کَسَرَ ظَهْرِی وَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِهَا عِبَادَةَ سَنَةٍ وَ إِذَا خَرَجَ مِنَ الْمَسْجِدِ یَقُولُ
مِثْلَ ذَلِکَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ شَعْرَةٍ عَلَى بَدَنِهِ مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ مِائَةَ دَرَجَةٍ
پیامبر ص فرمودند هنگامی که بنده خدا داخل مسجدشود وبگوید أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ
الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ ، شیطان می گوید پشتم شکست ، خداوند به خاطر همین
استعاذه که انجام داده پاداش عبادت یک سال را در پرونده اعمالش ثبت می کند.
جامع الاخبار /69
زنان و مسجد
1- اِذا اسْتَأْذَنَتْ اِمْرَأَةُ اَحَدِکُمْ اِلَى الْمَسْجِدِ فِلایَمْنَعْها؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: اگر زنتان اجازه رفتن به مسجد
خواست، مانع او نشوید.
مستدرک الوسائل ، ج 3 ص446
2- لا تَمْنَعُوا النِّساءَ حُظوظَهُنَّ مَنِ الْمَساجِدِ اِذَا اسْتِأْذَنُوکُمْ؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: هنگامى که زنان از شما اجازه رفتن به
مسجد و بهره بردن از آن را مى‏خواهند، آنان را منع و محروم‏ نکنید. 
صحیصح مسلم4 ص 161
محو گناه در راه مسجد و نماز جماعت
اَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ابْنَ جَعْفَرٍ عَلَیْهِمَا السَّلامُ یُحَدِّثُ عَنْ اَبیهِ - عَلَیْهِ السَّلامُ - اَنَّهُ
قالَ:مَنْ اَسْبَغَ وُضوئَهُ فى بَیْتِهِ وَ تَمَشَّطَ وَ تَطَیَّبَ ثُمَّ مَشى مَنْ بَیْتِهِ غَیْرَ مُسْتَعْجِلٍ
وَ عَلَیْهِ السَّکینَةُ وَالْوقارُ اِلَى مُصَّلاهُ رَغْبَةً فى جَماعَةِ الْمُسْلِمینَ لَمْ یَرْفَعْ قَدَماً وَ
لَمْ یَضَعْ اُخْرى اِلَّا کُتِبَ لَهُ‏حَسَنَةٌ، وَ مَحَتْ عَنْهُ سَیِّئَةٌ وَ رُفِعَتْ لَهُ دَرَجَةٌ فَاِذا ما دَخَلَ
الْمَسْجِدَ اِلى اَنْ قالَ عَلَیْهِ السَّلامُ -ثُمَّ اِفْتَتَحَ الصَّلوةَ مَعَ الْاِمامِ جَماعَةً اِلَّا وَجَبَتْ
لَهُ مِنَ اللَّهِ الْمَغْفِرَةُ وَ الْجَنَّةُ مِنْ قَبْلِ اَنْ یُسَلِّمَ‏الْاِمامُ
امام موسى ابن جعفر (ع) از پدر بزرگوارش نقل فرمود: کسى که در منزلش وضوى کامل‏بیگرد و مویش را شانه کند و خود را معطّر نماید، سپس از خانه‏اش بدون عجله و باآرامش و وقار بیرون آید و به طرف محل نماز برود در حالى که میل به جماعت‏مسلمین دارد قدمى از زمین برنمى‏دارد و نمى‏گذارد مگر این که یک حسنه برایش‏نوشته شود و یک گناه از او محو گردد و یک درجه به خدا نزدیک شود تا زمانى که‏داخل مسجد شود. تا اینکه فرمود: سپس نماز را با امام جماعت شروع کند از طرف‏خدا مغفرت و بهشت بر او واجب مى‏شود قبل از اینکه امام سلام نماز را بدهد. جامع احادیث الشیعه، ج‏6، ص387
قصری در بهشت :
مَنْ کانَ الْقُرْانُ حَدیثَهُ وَ الْمَسْجِدُ بَیْتَهُ بَنَىَ اللَّهُ لَهُ بَیْتاً فِى الْجَنَّةِ؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر کس کلامش قرآن و خانه‏اش مسجد باشد، خداوند منزلى در بهشت براى او بنامى‏کند
وسائل الشیعه ج3ص481
برکات تردد در مسجد :
أَلا اَدُلُّکُمْ عَلى ما یَمْحُو اللَّهُ بِهِ الْخَطایا، وَ یَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجاتِ؟
قالُوا: بَلى یا رَسُولَ اللَّهِ.
قالَ: اِسْباغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَکارِهِ وَ کَثْرَةُ الْخُطى اِلَى الْمَساجِدِ وَ اِنْتِظارُ الصَّلاةِ بَعْدَ الصَّلاةِ؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: آیا شما را به کارهایى که خدا به سبب آن خطاها را
از بین برده و درجات انسان را بالا مى‏برد، راهنمایى کنم؟
گفتند: آرى، اى رسول خدا.
فرمود:
1. در حال شدت و سختی، وضوى تمام و کامل گرفتن.
2 .بسیار رفتن به مساجد.
.3 انتظار نماز پس از نماز الریاض الصالحین ، ص 297
پاداش تمیز کردن مسجد :
مَنْ وَقَّرَ الْمَسْجِدَ مِنْ نُخامَتهِ لَقِىَ اللّهَ یَوْمَ الْقِیامَةِ ضاحِکاً قَدْ اُعْطِىَ کِتابَهُ بِیَمینِهِ
وَ اَنّ ‏الْمَسْجِدَ لَیَلْتوى عِنْدَ النُّخامَةِ کَتَلَوّى اَحَدِ کُمْ بِالْخَیْزَرانِ اِذا وَقَعَ بِهِ؛
امام علی (ع) فرمود: کسى که به احترام مسجد از انداختن اخلاط در آن خوددارى کند، درروز قیامت با سرور و شادمانى و در حالى که نامه اعمالش را در دست راست دارد،خداوند متعال را ملاقات مى‏کند. کسى که در مسجد خلط مى‏اندازد، مسجد به خود مى‏پیچد، همان طور که اگر یکى از شما را با چوبی بزنند، از شدّت دردبه خود مى‏پیچد 
بحار الانوارج80 ص381
اهل مسجد زائر خدا ست
أَهْلُ الْمَسْجِدِ زُوَّارُ اللَّهِ وَ حَقٌّ عَلَى الْمَزُورِ و التُّحْفَةُ لِزَائِرِه
امام حسین (ع) فرمود: اهل مسجد، زائران خدایند و بر صاحب خانه است که به زائرش هدیه دهد.
إرشاد القلوب إلى الصواب ج‏1 ص 77
پاداش احترام به مسجد :
مَنْ رَدَّ تَعْظیماً لِحَقِّ الْمَسْجِدِ جَعَلَ اللَّهُ ذلِکَ قُوَّةً فى بَدَنِهِ و کُتِبَ لَهُ بِها حَسَنَةٌ
وَ حُطَّ عَنْهُ بِهاسَیِّئَةٌ وَ قالَ: لا تَمُرُّ بِداءٍ فى جَوْفِهِ اِلَّا اَبْرَأَتْهُ؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
فرمود: هر کس براى احترام مسجد، آب دهان خود را فرو برد و در مسجد نیندازد، خداوند آن‏را مایه ی، قدرت و توانایى و پاداش ننیکی برایش ‏مى‏نویسد و گناهى را از او مى‏آمرزد و حضرت ادامه دادند: آب دهان، به هر دردى دربدن او برخورد کند، آن را شفا مى‏بخشد. . وسائل الشیعه ج3ص499
پاداش نظافت مسجد :
1- مَنْ قَمَّ مَسْجِداً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ عِتْقَ رَقَبَةٍ وَ مَنْ اَخْرَجَ مِنْهُ ما یَقْذِى عَیْناً کَتَبَ اللَّهُ - عَزَّ وَ جَلَّ -
لَهُ‏کِفْلَیْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر کس مسجدى را خاکروبى کند، خداوند پاداش آزاد کردن بنده‏اى را برایش‏مى‏نویسد و اگر از این مسجد به اندازه خاشاکى که در چشم رود، غبار برگیرد، خداونددو برابر رحمت خویش را به وى عطا مى‏فرماید.
بحار الانوار ج 80ص 383
2- مَنْ کَنَسَ الْمَسْجِدَ یَوْمَ الْخَمیسِ، لَیْلَةَالْجُمُعَةِ فَاَخْرَجَ مِنَ التُّرابِ ما یَذُرُّ فِى الْعَیْن غَفَرَ اللَّهُ لَهُ؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: کسى که در روز پنجشنبه، شب جمعه، به نظافت مسجد بپردازد، و به اندازه ‏سرمه‏اى در چشم غبار از مسجد برگیرد، خداوند او را مى‏آمرزد.
وسائل الشیعه ج3ص511
درود فرشتگان :
- یا اَباذَرِّ! اِنَّ اللَّهَ یُعْطیکَ ما دُمْتَ جالِساً فِى الْمَسْجِدِ بِکُلِّ نَفَسٍ تَتَنَفَّسُ فیهِ،
دَرَجَةً فِى الْجَنِّةِ وَتُصَلّى عَلَیْکَ الْمَلائِکَةُ وَ یَکْتُبُ لَکَ بِکُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسْتَ فیهِ عَشْرَ
حَسَناتٍ وَ یُمْحى عَنْکَ عَشْرَسَیِّاتٍ...؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: اى ابوذر! خداوند متعال )تا وقتى که در مسجد نشسته‏اى( در مقابل هر نفسى که‏مى‏کشى، درجه‏اى در بهشت به تو عطا مى‏کند، و فرشتگان نیز بر تو درود مى‏فرستند ودر برابر هر نفس، ده پاداش نیک به تو عطا و ده گناه از تو محو مى‏نمایند.
وسائل الشیعه ج3ص86
شکست شیطان
اِذا دَخَلَ الْعَبْدُ الْمَسْجِدَ فَقالَ: اَعُوذُ بِاللَّهِ‏مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ قالَ: اُوَّه،کَسَرَ
ظَهْرى وَ کَتَبَ اللَّهُ ‏لَهُ بِها عِبادَةَ سَنَةٍ.
وَ اِذا خَرَجَ مِنَ الْمَسْجِدِ یَقُولُ مِثْلَ ذلِکَ، کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ شَعْرَةٍ عَلى بَدَنِهِ ‏مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ
مِائَةَ دَرَجَةٍ؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: اگر بنده‌ا‌ی هنگام ورود به مسجد استعاذه کند و »اعوذ بالله من الشیطان الرجیم« بگوید، شیطان مى‏گوید: آه کمرم شکست!و خداوند به پاداش این عمل، براى او عبادت یک سال مى‏نویسد و چنانچه هنگام‏خروج از مسجد، استعاذه کند، خداوند به تعداد هر مویى که بر بدن اوست، صد پاداش نیک ‏براى او مى‏نویسد و صد درجه او را بالا می برد.
مستدرک الوسائل ج3ص389
شفاعت کردن
اِنَّ اللَّهَ وَعَدَ اَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ ثَلاثَةَ نُفُورٍ بِغَیْرِ حِسابٍ وَ یَشْفَعَ کُلَّ واحِدٍ مِنْهُمْ فى ثَمانینَ اَلْفاً،اَلْمُوذِّنُ وَ الْاِمامُ، وَ رَجُلٌ یَتَوَضَّأُ ثُمَّ یَدْخُلُ الْمَسْجِدَ فَیْصَّلى فِى الْجَماعَةٍ؛
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: همانا خداوند به سه کس وعده داده، بدون حساب وارد بهشت شوند، و هریک هشتاد هزار نفر را شفاعت کنند:
1. مؤذن.
2. امام جماعت.
3. کسى که وضو بگیرد، سپس به مسجد رفته و نماز را به جماعت به بخواند. 
مستدرک الوسائل ج1ص488
www.namaz.namaz.ir



نویسنده : لبیک
تاریخ : چهارشنبه 92/7/10
زمان : 10:35 صبح
مسجد در آینه روایات(2)
نظرات ()

26. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : تَعاهَدُوا نِعالَکُم عِنْدَ اَبْوابِ الْمَسْجِدِ. « وسائل الشیعة، ج3، ص504» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: در پیش درب مسجد، کفشهایتان[1] را (نسبت به آلودگی) بررسی کنید. 
27. قال الرِّضا  علیه السلام  : اِنَّ الجنَّةَ وَ الْحُورَ لَتَشْتاقُ اِلی مَنْ یکْسِحُ الْمَسْجِدَ أو یَأخُذُ مِنْهُ الْقَذی. « مستدرک‌الوسائل، ج3، ص385» 
امام رضا  علیه السلام می‌فرماید: بهشت و حوریان بهشتی مشتاق کسی هستند که مسجد را تمیز کند یا آلودگی‌های آن را بگیرد.
28. قال الصادق  علیه السلام : ثَلاثَةٌ یَشْکُونَ اِلَی اللهِ عزَّ و جَلَّ: مَسْجِدُ خَرابٍ لایُصلّی فیهِ اَهْلُهُ، وَ عالِمٌ بَیْنَ جُهّالٍ، وَ مُصْحَفُ مُعَلَّقٍ قَدْ وَقَعَ عَلَیْهِ الْغُبارُ لا یُقْرَأُ فیه. « وسائل الشیعة، ج 3، ص484» 
امام صادق  علیه السلام فرمود: سه چیز به خدا شکایت می‌کنند: مسجد خرابی که اهلش در آن نماز نخوانند، دانشمندی که بین نادانان است، قرآن رها شده که غبار بر آن نشسته و خوانده نمی‌شود. 
29. قال عَلیٌّ  علیه السلام : مَنْ وَقَرَ مَسْجِداً، لَقَی اللهُ یَوْمَ یَلْقاهُ ضاحِکاً مُسْتَبْشِراً وَ اَعْطاهُ اللهُ کِتابَهُ بِیَمینِهِ. « بحارالانوار، ج84، ص16» 
امام علی علیه السلام می‌فرماید: هرکس حرمت مسجد را حفظ کند، خدا را در روز قیامت با چهره‌ای خندان و شادمان ملاقات می‌کند و خداوند نامه‌اش را به دست راستش می‌دهد.
30. قال الصّادِقُ  علیه السلام  : اِنَّما اُمِرَ لِتَعْظیمِ الْمَساجِدِ لِأنَّها بُیُوتُ اللهِ فِی الْارْضِ. « وسائل الشیعة، ج3، ص556 ـ بحارالانوار، ج84. ص6» 
امام صادق علیه السلام  فرمود: امر به تعظیم مساجد به خاطر این است که مساجد خانه‌های خدا در روی زمین است. 
31. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله : جَنِّبُوا مَساجِدَکُمْ مَجانِینَکُم وَ رَفْعَ اَصْواتِکُم وَ شِراءِ کَمْ و بَیْعَکُمْ و الضّالَّةَ وَ الْحُدودَ و الْاَحکام. « من لایحضره الفقیه، ج1، ص169 ـ کنز الاعمال،‌ج7، ص167» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمود: مساجد خود را از دیوانگان، صدای بلند، خرید و فروش، اعلام پیدا کردن اشیای گم شده و اجرای حدود و احکام قضایی دور نگه‌ دارید.
32. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله : مَنْ اَسْرَجَ فی مَسْجِدٍ مِنْ مَساجِدِ اللهِ سِراجاً، لمْ تَزَلِ الْمَلائِکَةُ وَ حَمَلَةُ الْعَرْشِ یَسْتَغْفِرونَ لَهُ مادامَ فی ذالِکَ الْمَسْجِدِ ضوْءٌ مِنَ السِّراجِ. « من لا یحضره الفقیه، ج1، ص169» 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله  می‌فرماید: هر کس در مسجدی از مساجد خدا چراغی روشن بیفروزد، تا زمانی که روشنایی از چراغ در آن مسجد است، فرشتگان و حاملان عرش برایش استغفار می‌کنند. 
33. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله : مَنْ اَحَبَّ اَنْ لایَظْلِمَ لَحَدُهُ فَلْیُنَوِّرِ الْمَساجِدَ. « مستدرک‌الوسائل، ج3، ص386» 
پیامبر  صلی الله علیه و آله  می‌فرماید: هر کس دوست دارد قبرش تاریک نباشد، مساجد را نورانی کند.
34. قال عَلیٌّ علیه السلام  : مَنْ اَکَلَ شَیْئاً مِنَ الْمُؤْذِیاتِ ریحُها فَلا یَقْرُبَنَّ الْمَسْجِدَ. « وسائل الشیعة، ج3، ص502» 
امام علی  علیه السلام  می‌فرماید: هرکسی چیزی خورده است که بوی آن مردم را می‌آزارد، به مسجد نزدیک نشود. 
35. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله : اَلضِّحْکُ فِی الْمَسْجِدِ ظُلْمَةٌ فِی الْقَبْرِ. « کنزالعمال، ج7، ص668» 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله  می‌فرماید: خندیدن در مسجد سبب تاریکی قبر می‌شود.
36. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله  : اِنَّ الْمَسْجِدَ لایَحِلُّ لِجُنُبٍ وِ لا حائِضٍ. « کنزالعمال، ج7، ص668» 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله می‌فرماید: ورود به مسجد برای افراد جُنُب و حائض جایز نیست. 
37. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله  : لَحَدیثُ الْبَغْیِ فِی الْمَسْجِدِ، یَأکُلُ الْحَسَناتِ کَما تَأکُلُ الْبَهیمَةُ الْحَشیشَ. «مستدرک‌الوسائل، ج3. ص371» 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله  فرمود: سخن ناروا در مسجد، حسنات و خوبی‌های انسان را می‌خورد آن گونه که چارپایان، علف‌ها را می‌خورند.
38. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله  : اِذا نَزَلَتِ الْعاهاتُ وَالْافاتُ، عُوفی اَهْلُ الْمَساجِدِ.« مستدرک‌الوسائل، ج3، ص356» 
پیامبر صلی الله علیه و آله  می‌فرماید: وقتی مشکلات وبلاها نازل می‌شود، اهل مسجد نجات می‌یابند. 
39. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله : یا اَباذَرِّ کُلُّ جُلُوسٍ فِی الْمَسْجِدِ لغوٌ اِلّا ثلاثةٌ: قَراءةٌ مُصِلٍ أوْ ذاکِرُ الله تَعالی اَوْ سائلٌ عنْ عِلْمٍ. « بحارالانوار، ج83، ص370» 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله می‌فرماید: ای ابوذر! در مسجد هر نشستنی به جز برای سه چیز بیهوده است: نماز خواندن، ذکر خدا گفتن، بحث علمی کردن.
40. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اَلْجُلُوسُ فِی الْمَسْجِدِ لِإنْتِظارِ الصَّلاةِ عِبادَةٌ مالَمْ یَحْدُثْ قیلَ: وَ مَا الْحَدَثُ؟ قالَ: اَلْاِغْتِیاب. « بحارالانوار، ج83، ص384» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: در انتظار نماز نشستن در مسجد تا زمانی که حدثی از او صادر نشود، عبادت است، پرسیدند: حَدَث چیست؟ پیامبر فرمود: غیبت کردن. 
پی نوشت:
[1] . کفش‌هایتان را بررسی کنید که با پای کثیف به مسجد داخل نشوید.



نویسنده : لبیک
تاریخ : چهارشنبه 92/7/10
زمان : 10:34 صبح
مسجد در آینه روایات)(1)
نظرات ()

1. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اَلمَساجِدُ سُوقٌ مِنْ اَسْواقِ الآخِرَةِ، قِراها اَلْمَغْفِرَةُ وَ تُحْفَتُها الْجَنَّةُ. « بحارالانوار، ج84، ص4» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمود: مساجد بازاری از بازارهای آخرت است که در آن بر سفره آمرزش می‌نشینند، و با هدیه‌ بهشتی بدرقه می‌شوند. 
2. قال الحسن علیه السلام : اَهْلُ الْمَسْجِدِ زُوّارُ اللهِ وَ حقٌ عَلَی الْمَزُورِ اَلتُّحفَةُ لِزائِرِهِ. « کلمة الامام الحسن، ص41 ـ الحکم الزاهره. ص150» 
امام حسن علیه السلام فرمود: اهل مسجد زائر خدا هستند و بر صاحب خانه است که به زائرانش هدیه‌ای بدهد.
3. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله : مَنْ کانَ الْقُرآنُ حَدیثَهُ وَ الْمَسْجِدُ بَیْتَهُ بَنَی اللهُ لَهُ بَیتاً فی الْجَنَّةِ. « وسائل الشیعة، ج3، ص481» 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله  می‌فرماید: هرکس که کلامش قرآن و خانه‌اش مسجد باشد، خداوند منزلی در بهشت برای او بنا می‌کند. 
4. قال رسول الله صلی الله علیه و آله  : کُونُوا فِی الدُّنْیا اَضْیافاً وَاتَّخِذُوا الْمَساجِدُ بُیُوتاً وِ عَوِّدُوا قُلُوبَکُمُ الرِّقَّةَ. « بحارالانوار، ج 83، ص 351 » 
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: در دنیا میهمان باشید و مساجد را خانه خود قرار دهید و دلهایتان را به نرمی و ملایمت عادت دهید.
5. قال رسول الله صلی الله علیه و آله: اَلْمَساجِدُ مِجالِسُ الْاَنْبِیاء. « مستدرک‌الوسائل، ج 3، ص 363 » 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله  می‌فرماید: مساجد، مجالس پیامبران است. 
6. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اِنَّ الْمَساجِدَ بُیُوتُ الْمُتَّقیِن، وَ مَنْ کانَتِ الْمَساجِدُ بُیُوتَهُ فَقَدْ خَتَمَ اللهُ لَهُ بِالرَّوحِ وَالرَّحْمَةِ وَالْجَوازِ عَلَی الصّراطِ اِلَی الْجَنَّةِ. « مستدرک‌الوسائل، ج 7، ص 659» 
رسول اکرم  صلی الله علیه و آله می‌فرماید: مساجد، خانه پارسایان است و هرکس خانه‌اش مسجد باشد، خداوند کار او را با رحمت و شادی قرار داده، و اجازه عبور از صراط به سوی بهشت را به او خواهد داد.
7. قال الصّادِقُ  علیه السلام : مَنْ بَنی مَسْجِداً، بَنَی اللهُ لَهُ بَیْتاً فیِ الْجَنَّةِ. « وسائل الشیعة، ج 3، ص 485 ـ کنزالاعمال، ج 7، ص 649 » 
امام صادق علیه السلام فرمود: هرکس مسجدی بسازد، خداوند خانه‌ای در بهشت بهشت برای او می‌سازد. 
8. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : بَشِّرِ الْمَشَائینَ اِلَی الْمَساجِدِ فی ظُلَمِ اللَّیْلِ، بِنُورٍ ساطِعٍ یَوْمَ الْقِیامَةِ. «مستدرک‌الوسائل، ج 3، ص 363» 
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: آنان که در ظلمت شب به‌سوی مساجد می‌روند، مژده باد به نوری که (از چهره‌شان) در روز قیامت می‌درخشد.
9. قال الصّادِقُ  علیه السلام : مَنْ مَشی اِلَی الْمَسْجِدِ، لَمْ یَضَعْ رِجْلَهُ عَلی رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ اِلاّ سَبَّحَتْ لَهُ الْاَرْضُ. « من لایحضره الفقیه، ص 167 ـ بحارالانوار، ج 84، ص 13» 
امام صادق  علیه السلام  می‌فرماید: هرکس به‌طرف مسجد برود، پایش را بر هیچ تر و خشکی نمی‌گذارد، مگر اینکه زمین برای او تسبیح می‌گوید. 
10. قال الصّادِقُ علیه السلام  : اِذا دَخَلْتَ الْمَسْجِدَ فَاحْمِدِ اللهَ وَاثْنِ عَلَیْهِ وَ صَلِّ عَلَی النَّبِیِّ ـ صلی الله علیه و آله ـ « وسائل الشیعة، ج 3، ص 516 » 
امام صادق علیه السلام  می‌فرماید: هرگاه داخل مسجدشدی، حمد و سپاس خدای را بگو و بر پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ صلوات بفرست.
11. قال علیّ علیه السلام  : مَنْ اَرَادَ دُخُولَ الْمَسْجِدِ فَلْیَدَخُلْ عَلی سُکُونٍ وَ وَقارٍ فَاِنَّ الْمَساجِدَ بُیُوتُ اللهِ وَ اَحَبُّ الْبِقاع اِلَیْه. «من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 170» 
امام علی  علیه السلام فرمود: هرکس می‌خواهد به مسجد داخل گردد، با آرامش و با طمأنینه وارد شود، چون مساجد خانه‌های خدا و محبوب‌ترین محل‌ها در نظر اوست. 
12. قال الباقر علیه السلام : اَلْفَضْلُ فی دُخُولِ المَسْجِدِ، اَنْ تَبْدَأ بِرِجْلِکَ الْیُمْنی اِذا دَخَلْتَ وَ بِالْیُسْری اِذا خَرجْتَ. «وسائل الشیعة، ج3، ص517» 
امام باقر علیه السلام فرمودند: بهتر آن است که هنگام ورود به مسجد ابتدا پای راست را بگذاری، و هنگام خروج ابتدا پای چپ.
13. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : شَرُّ بِقاعِ الْاَرضِ اَلْاَسْواقُ وَ خَیْرُ الْبِقاعِ اَلْمَساجِدُ وَ اَحْبَّهُمْ اِلَی اللهِ اَوَّلُهُمْ دُخُولاً و آخِرُهُمْ خُروجاً مِنْها. « وسائل الشیعة، ج3، ص553» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: بدترین جاهای زمین بازار و بهترین مکان‌های آن، مساجد است و محبوب‌ترین افراد نزد خداوند کسی است که پیشتر از همه به مسجد وارد شود و دیرتر از همه از مسجد خارج شود. 
14. قالت فاطمة الکبری ابنة رسول الله: اِنَّ النَّبِیِّ ـ صلی الله علیه و آله ـ کانَ اِذا دَخَلَ الْمَسْجِدَ یَقولُ: (بِسْمِ اللهِ اللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ فَاغْفِرْ ذُنُوبی وَ افْتَحْ اَبْوابَ رَحْمَتِکَ). « بحارالانوار، ج84، ص23» 
حضرت فاطمه سلام الله علیها  می‌فرماید: هنگامی که پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ وارد مسجد می‌شد، می‌گفت: «به نام خدا، درود خدا بر محمد و آل محمد ، خدایا مرا بیامرز و گناهانم را ببخشا و درهای رحمتت را برویم بگشا.»
15. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : لا تَدْخُلِ الْمَساجِدَ اِلّا بِالطَّهارَةِ. « مستدرک‌الوسائل، ج3، ص388» 
پیامبر صلی الله علیه و آله می‌فرماید: داخل مساجد مشو مگر با وضو. 
16. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ اَتَی الْمَسْجِدَ لِشَئٍ فَهُوَ حظُّهُ. « سنن ابی داود، ج1، ص128» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله  فرمود: هر کس به هرجهت که به مسجد آید بهره‌اش همان است.
17. قال الصّادِقُ  علیه السلام : مَنْ اَقامَ فی مَسْجِدٍ بَعْدَ صَلاتِهِ انْتِظاراً لِلصَّلاةِ، فَهُوَ ضَیْفُ اللهِ و حَقٌّ عَلَی اللهِ اَنْ یُکْرِمَ ضَیْفَهُ. «بحارالانوار، ج84، ص3» 
امام صادق علیه السلام می‌فرماید: هرکس در مسجد پس از نمازش در انتظار نماز دیگر بماند، میهمان خداست و برخداست که میهمانش را گرامی دارد. 
18. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : لا تَجْعَلُوا الْمَساجِدَ طُرُقاً حتَّی تُصَلُّوا فِیها رَکْعَتَینِ. « وسائل الشیعة، ج3، ص553» 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله می‌فرماید: مساجد را گذرگاه قرار ندهید، مگر آن که هنگام عبور دو رکعت نماز بخوانید.
19. قال رسول الله  صلی الله علیه و آله : مَنْ سَمِعَ النِّداءَ فِی الْمَسْجِدِ فَخَرَجَ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ فَهُوَ مَنافِقٌ اِلّا اَنْ یُریدَ الرُّجُوعَ إلَیْهِ. « وسائل الشیعة، ج3، ص513» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس در مسجد ندای نماز را بشنود و بدون علت خارج شود، منافق است مگر این که قصد برگشت (و خواندن نماز را) داشته باشد. 
20. قال عَلیٌّ  علیه السلام :... لَیَحْضُرَنَّ مَعَنَا صَلاتَنا جَماعَةً أوْ لَتَحَوَّلِنَّ عَنّا وَ لایُجاورُنا وَلانُجاورُهُم. « وسائل الشیعة، ج3، ص479» 
امام علی  علیه السلام در جواب عده‌ای که به حضرت گفتند: عده‌ای از همسایگان مسجد در نماز جماعت حاضر نمی‌شوند، فرمود: باید در نماز جماعت ما حضور یابند، یا این که از ما دوری گزینند و همسایه ما نشوند و ما هم همسایه آن‌ها نشویم.
21.قال النَّبی صلی الله علیه و آله : لا صَلاةَ لِجارِ الْمَسْجِدِ اِلّا فِی الْمَسْجِدِ. « وسائل الشیعة، ج3، ص478 ـ کنز الاعمال، ج7، ص650» 
پیامبراکرم  صلی الله علیه و آله  می‌فرماید: برای همسایه مسجد نماز نیست، مگر این که در مسجد نماز بخواند. 
22. قال عَلیٌّ  علیه السلام : حَریمُ الْمَسْجِدِ اَرْبَعُونَ ذِراعاً، وَالْجَوارُ اَرْبَعُونَ داراً مِنْ اَرْبَعَةِ جَوانِبِها. « وسائل الشیعة، ج3، ص484 ـ بحارالانوار، ج84، ص3» 
امام علی  علیه السلام فرمود: حریم مسجد، چهل ذرع و همسایه آن، چهل خانه از چهار طرف است.
23. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : یا اَباذَرَ اِنَّ اللهَ تَعالی یُعْطیکَ ما دُمْتَ جالِساً فِی الْمَسْجِدِ بِکُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسَ فیه دَرَجَةً فِی الْجَنَّةِ. « بحارالانوار، ج83، ص370» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: ای ابوذر! تا زمانی که در مسجد نشسته‌ای خداوند برای هر نفسی که می‌کشی، درجه‌ای از بهشت برایت پاداش می‌دهد. 
24. قال عَلیٌّ علیه السلام : مِنَ السُّنَّةِ اِذا جَلَسْتَ فِی الْمَسْجِدِ اَنْ تَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةَ. « بحارالانوار، ج83، ص380» 
امام علی علیه السلام می‌فرماید: در مسجد نشستن رو به قبله از سنّت و مستحب است.
25. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اِذا اسْتَأذَنَتْ اِمْرَءَة‍ُ اَحَدِکُمْ اِلَی الْمَسْجِدِ فَلا یَمْنَعْها. « سنن نسائی، ج2، ص42» 
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: وقتی زنتان اجازه رفتن به مسجد خواست، مانع نشوید.



نویسنده : لبیک
تاریخ : چهارشنبه 92/7/10
زمان : 10:33 صبح
نگاهی به مهمترین شاخصهای مسجد تراز اسلامی
نظرات ()

نگاهی به مهم‌ترین شاخص‌های مسجد تراز اسلامی

مشخص کردن کارکرد مسجد در صدر اسلام می‌تواند بهترین الگو در تهیه و تدوین مسجد جامع تراز اسلامی باشد، منظور از مسجد تراز اسلامی، رسیدن به مسجدی بر اساس قاعده و روش صدر اسلام است.

خبرگزاری فارس: نگاهی به مهم‌ترین شاخص‌های مسجد تراز اسلامی

 

به گزارش خبرگزاری فارس، با توجه به فرارسیدن دهه تکریم و غبارروبی مساجد از این پس، مطالبی در این زمینه تقدیم علاقه‌مندان می‌شود. سومین نوشتار به بیان شاخصه‌های مسجدِ تراز اسلامی می‌پردازد:

امروزه، جامعه اسلامی ما همانند دیگر جوامع، از ویژگی‌ها و کارکردهای حقیقی مسجد در صدر اسلام فاصله دارد که برای رسیدن به الگوی مسجد تراز اسلامی نیاز به کم کردن این فاصله‌ها داریم، مسجد تراز اسلامی عهده‌دار نقش‌های مهمی در زمینه عبادی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نظامی و... است.

برای تبیین جایگاه و شاخصه‌های مسجد تراز اسلامی باید بازگشتی به صدر اسلام داشت و بررسی کرد که در آن زمان هدف از تشکیل بنای «مسجد» چه بوده و نیات و خواسته‌‌های پیامبر(ص) در مورد مسجد چیست؛ زیرا مشخص کردن کارکرد مسجد در  صدر اسلام می‌تواند بهترین الگو در تهیه و تدوین مسجد جامع تراز اسلامی باشد. با الگوبرداری از مساجد صدر اسلام می‌توان به مسجد تراز اسلامی در جامعه کنونی دست یافت.

مطالعه ویژگی‌ها و کارکردهای مسجد در صدر اسلام، سیمای مسجد تراز اسلامی را برای ما به خوبی روشن می‌کند؛ فرازهایی از این ویژگی‌ها و کارکردها به صورت مختصر در این نوشتار آمده است.

مفهوم «مسجد تراز اسلامی»

واژه «تراز» یا «تراز» در کتاب‌‌های لغت به معنای «قاعده، قانون، روش، طرز، ‌رتبه، قسم، نوع، هم‌شأن، هم‌پایه و هم‌سطح» است. 

مسجد تراز اسلامی عنوانی است که نخستین بار مقام معظم رهبری در پیامی که به نوزدهمین اجلاس سراسری نماز(18 مهرماه 89) اجلاسیه نماز دادند و خواستار رسیدن به چنین مسجدی شده‌اند. منظور از مسجد تراز اسلامی، رسیدن به مسجدی است بر اساس قاعده و روش صدر اسلام.

برخی از شاخصه‌های مسجدِ تراز اسلامی

1. مسجد، کانون عبادت

نام مسجد یادآور بندگی در برابر پروردگار متعال است. مسجد، جایگاه سجده است و سجده اوج عبادت و بندگی انسان برای خدا: «السُجودُ مُنتَهَی العِبَادَه مِن بَنی آدَم» و مسجد جایگاه عبادت خالصانه است: «وَ اَنَ المَساجِدَ لِلهِ فَلا تَدعُو مَعَ اللَهِ أَحَدا» ؛ مساجد جایگاه خدا و برای خداست، پس با خدا کسی را نخوانید. خلاصه مسجد اسلامی، این است که زمینه را برای عبادت بر حضور، خالصانه فراهم نماید، تا مؤمنان در آن‌جا با پرداختن به نماز و ذکر دعا، زنگار غفلت را از دل و جان بشویند و با خدا انس بگیرند.

پیامبر اکرم(ص) از نخستین روزهایی که دعوت به اسلام را به صورت آشکارا مطرح ساختند، از کعبه و مسجدالحرام (اولین مسجد ساخته شده بر روی کره زمین) به عنوان پایگاه عبادی استفاده می‌کردند و در آن به قرائت قرآن و مناجات با خدا و اقامه نماز می‌پرداختند.

شواهد تاریخی بیانگر آن است که مسلمانان را تشویق و ترغیب می‌نمودند تا به مسجد رفت آمد کنند و از برگزاری نمازهای پنج‌گانه در مساجد بدون عذر تخلف نورزند. این تأکیدات تا بدان حد است که خودداری از حضور در مساجد از روی بی‌اعتنایی، نوعی روی‌گردانی از سنت پیامبر و موجب عدم قبول عبادات به شمار می‌آید.  هم‌چنین نخستین کار پیامبر اکرم (ص) پس هجرت به مدینه ساختن مسجد در محلة «قبا» در نزدیکى مدینه بود. بنایى که بسیار ساده بود و در مدتى اندک، جایگاه عبادت مسلمانان به امامت رسول خدا (ص) گردید.

2. مسجد، کانون تعلیم و تربیت

در صدر اسلام، مسجد افزون بر محل برگزاری مراسم عبادی، محل دانش آموزی نیز به شمار می‌آمد. بر این اساس، پس از هجرت پیامبر به مدینه و ساختن مسجدالنبی، فصل نوینی در فعالیت‌های آموزشی مسجد آغاز شد. تعلیم و تربیت و آموزش احکام دین در مسجد صورت مى‌گرفت و پیامبر(ص) بیشتر پس از نماز صبح و عشا به سخنرانی و گفت‌وگوهای علمی می‌پرداخت. این جلسه‌ها با حضور مردان و زنان مسلمان برپا می‌شد که این از آشکارترین جلوه‌های آموزشی مسجد در مدینه بود. تفسیر قرآن و سخن گفتن درباره معانی آن، بخش درخور توجهی از سخنرانی‌های پیامبر(ص) را تشکیل می‌داد.  افزون بر جلسه‌های سخنرانی پیامبر، کلاس‌های آموزشی گوناگونی نیز در مسجد تشکیل می‌شد.

با این توضیحات، اهمیت جنبه‌های آموزشی مسجد معلوم می‌شود.

پیامبر(ص) می‌فرمایند: هرگونه توقفی در مسجد لغو و بیهوده است، مگر برای سه دسته: کسی که پس از نماز به تلاوت قرآن می‌پردازد، آن که سرگرم ذکر و یاد خداست و کسی که به مباحثات علمی اشتغال داشته باشد.

براساس روایت، تشکیل جلسه‌های علمی در مسجد، نسبت به جلسه‌های دعا، جایگاه والاتری دارد و پاداش آن، ثواب عمره کامل یا حج کامل و جهاد در راه خدا است که رحمت خدا آنان را فرا‌می‌گیرد.  در این میان، طرح مباحث دینی در مسجد، فضیلت بیشتری دارد. پس از پیامبر(ص)، ائمه(ع) نیز برای حفظ جنبه‌های آموزشی مسجد، تلاش‌های ارزنده‌ای انجام دادند.

مسجد، ابزارها و موقعیتی را در اختیار دارد که به کمک آن می‌توان به آموزش و افزایش شناخت دینی نمازگزاران بپردازیم. مسجد مکانی است که مسلمانان برای برپایی فرائض الهی و مجالس مذهبی در آن حاضر می‌شوند و این فرصت مناسبی است تا معارف و احکام دین نشر پیدا کند. البته نقش امام جماعت در این میان بسیار مهم است.

بدون در نظر گرفتن تاریخ بنای مسجدها، محققان و مورخان پذیرفته‌اند که بیش از پیدایش مدرسه، مسجد یگانه مرکز مهم آموزشی، فرهنگی در جهان اسلام بوده است. هرچند برخی از محققان از جایگاه‌های آموزشی دیگری همچون مکتب‌های خانگی و «دارالقرا» نیز یاد کرده‌اند،  ولی فعالیت‌های آموزشی در این مراکز چنان محدود بوده است که ما امروزه اطلاعات قابل توجهی درباره چگونگی آموزش در این مکان‌ها در اختیار نداریم. حال آن‌که نام مسجدهای مهم اسلامی که جایگاه فعالیت‌های آموزشی بوده، در تاریخ ماندگار شده است. حتی نام مدرسان این مسجدها، همراه با اطلاعات قابل توجه دیگری درباره مطالبی که در مسجد تدریس می‌شده، در اختیار است.  پس از پیدایش مدرسه نیز تا سال‌ها، مدرسه در دامان مسجد بنا می‌شد. ازاین‌رو، در بیشتر کتاب‌هایی که درباره مسجد به نگارش درمی‌آمد، از مدرسه بسیار سخن گفته می‌شد که این به سبب ارتباط بسیار نزدیک مسجد و مدرسه است.

3. مسجد، کانون فعالیت‌های سیاسی

از آغاز اسلام، مسجد با مسائل سیاسی آمیخته شد. زیرا شریعت اسلام دینی است که در آن رابطه‌ای مستقیم بین فعالیت‌های عبادی و سیاسی وجود دارد. این ارتباط به روش‌های متعدد قابل تصور و درک است که از آن جمله، می‌توان به خطبه‌های نماز جمعه و بیان مسائل حکومتی و سیاسی و مسائل مهم اجتماعی توسط خطیب جمعه اشاره کرد، مسجد، پایگاه همه فعالیت‌های سیاسی جامعه اسلامی و در واقع، «دارالحکومة» آن بوده است. ملاقات رهبران و نمایندگان خارجی و تصمیم‌گیری‌های مهم در مساجد صورت می‌گرفت و حرکت‌های سیاسی، اجتماعی از مسجد رهبری و سازمان‌دهی می‌شد. پیامبر(ص) پیش از هجرت به مدینه، با وجود فشار حاکم در مکه با برخی از گروه‌ها، در مسجدالحرام گفتگو می‌کرد. پس هجرت به مدینه نیز پیامبر در مسجد، با افراد و گروه‌های اعزامی از قبیله‌ها و طایفه‌های گوناگون گفت‌وگوی سیاسی انجام می‌داد. در مسجدالنبی مکانی به نام «اسطوانةالوفود» برای این گفت‌و‌گوها در نظر گرفته شده بود. 

4. مسجد، مرکز دادخواهی و قضاوت

به گواهی تاریخ، مسجد نخستین مکانی است که پیامبراکرم(ص) در آن به قضاوت و دادخواهی و حل و فصل اختلافات، منازعات و صدور احکام قضایی پرداختند و مکان دیگری جز مسجد برای قضاوت آن نقل نشده است.

قضات بعد از پیامبر(ص) هم‌چنان در مسجد انجام می‌شد و این امر به قدری رایج بود که جایگاه قضاوت امام علی(ع) در مسجد کوفه به «دکة القضاء» شهرت یافته و هم‌چنان باقی است. در روایتی  به نقل از امام علی(ع) چنین آمده است: «به آن حضرت گزارش رسید که شریح قاضی امر قضاوت را در خانه‌اش انجام می‌دهد، فرمود: ای شریح به امور قضاوت در مسجد رسیدگی کن که همانا از دیدگاه مردم عادلانه‌تر است، و برای قاضی، قضاوت در خانه موجب خفت اوست.»

با گسترش جمعیت مسلمانان و کثرت منازعات و اختلافات، سازمان‌هایی به امر قضا در جامعه اسلامی پرداختند. پس از برقراری جمهوری اسلامی ایران، قوه قضائیه، یکی از قوای سه گانه نظام حکومتی، این امر برعهده گرفت. امروزه، جلسات شوراهای حل اختلاف با نظارت قوه قضائیه نیز در مسجد تشکیل می‌شود. البته برخی از علما قائل به کراهت قضاوت در مسجد هستند. 

5. مسجد، پایگاه وحدت اجتماعی

مسجد، محل گردهمایی مسلمانان و تجلی‌گاه پرشکوه انسجام و یک پارچگی ملت مسلمان است. مسجد، حافظ سلامت دین و جامعه است و نمایش وحدت و همدلی نمازگزاران، بقای اسلام را تضمین می‌کند. حضور نمازگزاران در مسجد، امید دشمنان اسلام را به ناامیدی بدل می‌سازد.

وحدت اجتماعی، عنصری اساسی برای سلامت و بقای اصل و اساس هر جامعه‌ای است. مسجد در تحکیم این عنصر اساسی، نقشی بس بزرگ ایفا می‌کند. افراد مختلف، زن و مرد، بزرگ و کوچک، صاحبان افکار و سلیقه‌های مختلف، همه در یک جا گرد هم می‌آیند. همدل و همسو و دوش به دوش یکدیگر می‌ایستند.

بر پایه چنین ترسیمی از مسجد است که خداوند متعال، پیامبر خویش را از نمازگزاردن و حتی حضور در مسجدی که وحدت جامعه اسلامی را دچار آسیب کند، نهی می‌نماید.  آن حضرت نیز نه تنها در چنین مسجدی حضور نیافتند، بلکه جمعی را فرمان دادند تا آن را به آتش کشند. حتی بنابر نقلی، زمین آن مسجد به مزبله‌دان تبدیل شد.

شواهدی نشان می‌دهد که پاره‌ای از مقررات نماز جماعت، هم‌چون تأکید بر منظم بودن صف‌ها و اتصال شانه‌های نمازگزاران، نهی از این‌که نمازگزار تنها در یک صف بایستد و یا موقع اذان از مسجد، خارج شود  و ... بدین منظور تشریع شده تا هم وحدت و هماهنگی مسلمانان بیشتر شود و هم بهتر به نمایش گذاشته شود.

ازاین‌رو می‌توان گفت: مسجد هر قدر وحدت و یکپارچگی مسلمانان را پایدارتر کند و قشرهای بیشتری از جامعه را در برگیرد، به مسجد تراز اسلامی نزدیک‌تر است. حضور پیروان مذاهب گوناگون در یک مسجد نیز نشانگر آن است که اختلاف‌های عقیدتی و مذهبی نتوانسته صف واحد مسلمانان را دچار تفرقه و پراکندگی کند. پس مسجد تراز اسلامی در مناطقی که پیروان مذاهب گوناگون زندگی می‌کنند، مسجدی است که همگان با وجود اختلاف‌های مذهبی، دوش به دوش هم در آن نماز بگزارند.

از نظر امام صادق(ع) کسی که در صف اول نماز جماعت برادران اهل‌سنت حضور یابد و در صف اول بایستد، هم‌چون کسی است که شمشیر خویش را از نیام برکشیده و آماده نبرد در راه خداست.

راز این سخن امام(ع) روشن است. در حقیقت نمایش وحدت و همدلی مسلمانان، همان آرمان رسول خداست و ارزش آن کمتر از جنگیدن با دشمنان دین خدا نیست. پس مسجد تراز اسلامی در زمینه وحدت، مسجدی است که اتحاد و یکپارچگی جامعه اسلامی را استوار کند. نمازگزاران آن به راستی همدل و با صفا بوده، از کینه‌ها و کدورت‌ها به دور باشند و هم‌دلی و اتحاد خود را به دشمنان آشکار و نهان جامعه اسلامی نشان دهند.

الگوی مساجد صدر اسلام در فتاواى فقها و روایات حضرات معصومان(ع)

اکنون نمونه‌هایى از اظهارات بزرگان را از نظر می‌گذرانیم:

1. شیخ طوسى(ره) در «النهایه» می‌نویسد: «پسندیده و مستحب است که مساجد بلند ساخته نشود، بلکه حد متوسطى از ارتفاع داشته باشند و مستحب است که سایبان و سقف نداشته باشد، و جایز نیست آویختن اشیای زینتى و تزیین مسجد و طلاکارى آن یا قرار دادن عکس‌ها و تصویرها در آن؛ و جایز نیست که آن را داراى برج و بارو یا بالکن بسازند، بلکه باید بدون این موارد ساخته شود، و جایز نیست که مناره را در وسط مسجد بسازند، بلکه در صورت ساخت باید با دیوار مسجد ساخته شود و جایز نیست که از دیوار مسجد بلندتر باشد در هر حال.» 

2. مرحوم محقق حلى می‌نویسد: «مستحب است که مساجد بدون سقف باشند (روباز) و حرام است تزئین مسجد و نقاشى و آویختن تصاویر در آن. مکروه است مرتفع ساختن آن و برج و بارو قرار دادن و محراب‌هاى خاص در داخل آن ساختن.»

3. مرحوم علامه حلى اظهار می‌دارد: «مستحب است ساختن مسجد بدون سقف. و حرام است تزئین و تصویر آن با نقش‌ها و عکس‌ها و مکروه است مرتفع ساختن و برج و بارو قرار دادن و محراب ساختن در دیوار مسجد.» 

برای تأیید این دیدگا‌ه‌ها به برخى روایات که به صراحت به این مسئله ‌پرداخته‌اند توجه می‌کنیم:

الف) «پیامبر(ص) در حجة الوداع فرمود: به درستى که از علائم و شرایط نزدیکى قیامت از بین بردن ارزش نماز، پیروى از شهوات، آرزوهاى نفسانى و رفتن به سوى آن،‌ بزرگ شمردن ثروت و فروش دین به دنیاست. پس در این هنگام قلب مؤمن مثل نمکى در آب، ذوب می‌شود به خاطر منکراتى که می‌بیند و توان تغییر آن را ندارد. سپس فرمود: در این هنگام منکر تبدیل به معروف شده و معروف منکر شمرده می‌شود و خائن امین شمرده شده و امین خیانت کار قلمداد می‌شود، دروغگو تأیید شده و راستگو تکذیب می‌شود. سپس فرمود: در این هنگام مسجد، تزئین می‌شود همان‌گونه که معابد یهود و نصارى تزئین می‌شود و قرآن‌ها به زیور آراسته می‌شود و مناره‌ها طولانى و مرتفع می‌شوند و صفوف نمازگزاران زیاد شده ولى قلب‌هاشان با هم خشمگین و حرف‌ها و آرای‌شان با هم درگیر و مختلف است. در این هنگام ثروتمندان برای تفریح و متوسطین براى تجارت و فقراء براى ریا و حرف دیگران حج را به جاى می‌آوردند. و همه اینها وقتى پیش می‌آید که محرمات خدا هتک شده و گناه‌ها به انجام رسد و افراد شرور بر نیکان جامعه مسلط شوند و دروغ شایع شود و احتیاج محتاجان علنى شود و فقر همگانى شده و مباهات و فخرفروشى در بین مردم پیدا شود و نیکو شمارند آلات لهو رایج را؛ و امر به معروف و نهى از منکر ناپسند شمرده شود. پس این جامعه و افراد در ملکوت آسمان‌ها به عنوان پلیدهاى نجس خوانده می‌شوند.» 

ب) در روایتى دیگر از قول پیامبر گرامى(ص) می‌خوانیم: «چگونه خواهى بود اى «عوف» زمانى که  دین اسلام به هفتاد و سه فرقه تقسیم شده که یکى از ایشان اهل نجات و بهشتی و بقیه در آتش عذاب الهى باشند؟ گفتم چه زمانى خواهد بود اى فرستاده خدا؟ فرمود: وقتى که فراوان شوند پلیس‌ها و نگهبانان و به سلطنت رسند کنیزان و زیبا رویان بر منبرها نشینند و قرآن با نواى لهوى خوانده شود و مساجد تزئین شده و منبرها مرتفع شود.» 

به هر حال این مطلب براى محققان علوم اسلامى روشن است که در شریعت اسلام و در مسایل عبادى آن، روح  بی‌توجهى به زخارف دنیایى و زینت‌هاى هوس‌آلوده و دورى گزیدن از آنها کاملاً جریان دارد و هرگز مناسبتى میان احکام اسلام و بازی‌هاى متجملانه و بزک‌سازی‌ها نیست. اسلام با هنر و ذوق هنرى نقاش و حجار و... مخالفتى ندارد، ولى در دایره مسائل عبادى به این امور میدان نمی‌دهد.

هنر در زندگى بشر نقش‌آفرین است و ارزش‌های فراوان دارد، ولى هنر در عبادت از نوع هنرهاى ظاهرى نیست. آرایش دل و روح انسانی ابزار وسایلى دیگر می‌طلبد که بر هنرمندان حقیقى و صاحبان ذوق پوشیده نیست. هنرهای ظاهرى و بیرونى جایگاه بروز و ظهورش در امور مادى و بیرونى است و تنها  دریچه‌ای براى نظر به هنر درونى و معنوى می‌تواند باشد و بس. البته مسجد تراز اسلامی مسجدی است که از زیبایی ظاهری و معماری اسلامی برخوردار باشد. مسجد در طول تاریخ اسلام همواره محل تجلى هنرهاى هنرمندان اسلامى بوده و نمودارى از هنر معمارى و کاشی‌کارى و نقاشى و خطاطى و گچ برى و آیینه‌کارى و منبت کارى و صنایع دستى و دیگر انواع هنرها که در محراب‌ها و مناره‌ها و گنبدها و منبرها و قندیل‌ها و فرش‌ها و پرده‌ها و ظروف و شمعدانى‌ها به کار رفته است، هست و صحیح است اگر گفته شود که مسجد نمایشگاه هنرهاى اسلامى است.

 

چنین مسجدی که بسیاری از اماکن مردم مسلمان باید ایجاد و در دسترسی مؤمنان به آن باید آسان و میسر باشد.




نویسنده : لبیک
تاریخ : سه شنبه 92/7/9
زمان : 11:4 صبح




.:: This Template By : Theme-Designer.Com ::.

Reba.ir

کد بارشی


رفتـــ 25
تحلیل آمار سایت و وبلاگ