سوسری یا همان حشره‌ای که اکثر مردم به غلط با نام سوسک آن را می‌شناسند دارای شکم بند بند و بیضی شکل، بالهایی که به طور متقاطع روی شکم قرار گرفته اند، رنگ قهوه ای بلوطی یا سیاه و اندازه ای بین یک تا پنج سانتیمتر مشخصاتی است که سوسک های منازل را به یاد ما می آورد . سوسک های منازل یا به اصطلاح علمی تر سوسری ها مانند خیلی از موجودات زنده دیگر اقسام متعددی دارند ولی سه نوع زیر بیشتر در اماکن و منازل دیده می شود .

 1- سوسری آمریکائی: این حشره به طول 7/2 تا 5/2 سانتیمتر و به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای است ولی بالهای آن کاملاً رشد یافته است .
 2- سوسری آلمانی: سوسری آلمانی یکی از کوچک ترین سوسری های خانگی است، بدن آنها بین 15-10 میلی متر و به رنگ زرد طلائی تا قهوه ای مایل به زرد است. رنگ نرها روشن تر از ماده ها یعنی قهوه ای مایل به زرد روشن می باشد. همچنین ماده ها درشت تر از نرها هستند. این گونه به بسیاری از سموم مقاوم شده است . 
 3- سوسری شرقی: سوسری شرقی به طول حدود 5/2 سانتیمتر ، برنگ تیره ، مسطح و پهن و با بالهای کوتاه است . 
    نحوه زندگی سوسری ها: سوسک ها پس از ورود به اماکن و مستقرشدن در محل مناسب شـروع به تخم ریزی می کنند. تخم سوسک به تـعـداد شـانزده تـاچهل و هشت عدد می باشد که درون پوشش یا کپسولی قهوه ای و لوبیا مانندشامل دوردیف مـوازی اتاقکهای حاوی تخم به نـام ائوتک قراردارد .
    سوسری ها این کپسول ها را در محلهای تاریک و دور از چشم در شکاف ها و درزها گذاشته و یا به سطوح زیرین مـیز وصندلی یا تختخواب ،جعبه چوبی و دیگر وسایـل بسته بـندی شده می چسبانند 
    کپسول ها به تدریج بزرگ شده، پس از مدتی سوسک های جوان سفیدرنگ کوچک بدون بال از درون آن خارج می شوند . 
    از ابتدای تخـم ریزی تا خارج شدن نوزاد سـوسک (نـمف)، سی تا پنجاه روز طول می کشد. سوسری بالغ چند ماه تا یک سال زندگی می کند و در این مدت عمل تخم ریزی چندین بار تکرار می شود . 
    سوسری ها چه می خورند: این حشرات مواد شیرین و نشاسته ای را ترجیح می دهند. آنها از شکر و شکلات های شیرین، شیر، پنیر، گوشت، نان و سایر غلات و نیز از مقوا، جلد کتاب، چوب های روی سقف، کفی کفش، لاشه سوسری های مرده و فلج، خون خشک شده و تازه، مدفوع، خلط، ناخن دست و پای افراد مریض و خوابیده تغذیه می کنند . 
    سوسک های منازل چه مکان هایی را دوست دارند: سوسری ها گرما را دوست دارند و پشت رادیاتورها و لوله های آب گرم مخفی می شوند . روزها در شکاف و درز دیوارها، چهارچوب درها ومبل ها پنهان می شوند. نقاط تاریک مانند: تختخواب، پشت یخچال و اجاق خوراک پزی و ظروف آشپزخانه، کابینت ها، توالت، حمام - لوله بخاری، محل نگهداری حیوانات، زیرزمین ها، داخـل تلویزیون و رادیو و دیگر وســایل الکــتریکی، آبروها و سیستم فاضلاب محل اختفای سوسک ها است . 
    گروهی از سوسری هااز طریق راه رفتن و پرواز حرکت کرده و نیز همراه وسایط حمل و نقل، کشتی و هواپیما مسافت های طولانی را طی می کنند. مجاری فاضلاب، وسایل بسته بندی شده، جعبه بطری های نوشابه، کیسه های سیب زمینی و پیاز و سایر مواد غذایی که به گونه ای نامناسب انبار شده اند، اماکن و منازل آلوده مجاور، دودکش بخاریها، راههای انتقال این حشرات هستند .
    ¤ شب هنگام فعالیت می کنند در مواردی که آلودگی شدید باشد یا به شدت گرسنه باشند در طول روز نیز مشاهده می شوند . 
    
    اهمیت پزشکی و مبارزه با سوسری ها
    سـوسری ها از آفات مهمی محسوب می شوند که از کثافات، غـذاهای فـاسد، پارچه و چسب کتاب تغذیه نموده، قسمتی از غــذای هضم نشده خود را برمی گردانند، به دفع مدفـوع روی غذا عادت دارند، از دهان و غدد خود ماده ای ترشح می کنند که در مسیر حرکت آنها و منابع غذایی شان بوی ماندگار و نامطبوعی ایجاد می کنند .
    ســوســری ها با آلــوده کردن مـواد غذایی از طـریق عـوامـل بیمـاری زای مـوجود در توالت ها، زباله ها، و . . .، عامل انتقال 
    - بیماری های باکتریایی: -اسهال - دیسانتری -وبا -تب تیفوئید
    - بیماری های ویروسی: -فلج اطفال
    - حمل تخم کرم های انگلی
    و نیز واکنش های آلرژیک مانند ناراحتی پوستی، خارش، تورم پلک و ناراحتی های تنفسی را ایجاد می کنند . 
    نحوه مبارزه : برای مبارزه در نظر داشته باشید که سوسری ها ( سوسک ها ) برای ادامه زندگی نیازمند آب غذا و پناهگاه هستند می توان با به کارگیری روش های زیر ، دسترسی این حشره را به آب ، غذا و پناهگاه کم نموده و به طور موثری آلودگی را کاهش داد . 
    
    کاهش منابع غذا : 
    - زباله ها را در داخل کیسه های نایلونی غیر قابل نفود و سپس کیسه را در داخل زباله دانی درب دار قرار دهید زباله دان باید به صورتی باشد که در ان کاملاً بسته شود . 
    - هر شب قبل از ساعت 9 زباله ها را از منزل خارج کنید و کیسه زباله را در مکانی دور از رفت و آمد مردم قرار دهید تا جمع آوری و دفع شود به یاد داشته باشد که در کیسه را محکم گره بزنید . 
    - مواد غذایی را یا در داخل یخچال و یا داخل ظرف دردار نگهداری کنید .
    - باقیمانده مواد غذایی در حین طبخ یا صرف غذا را جمع آوری کنید . 
    - سکوها و قفسه های آشپزخانه را بخوبی تمیز کنید و انها را پاکیزه نگه دارید . 
    - سطح به خصوص کف آشپزخانه را بطور مرتب تمیز نمایید 
    - وسایل شست وشوی ظروف غذا مثل سیم ظرفشویی و اسکاچ را پس از هر بار استفاده بشویید . 
    - چربی موجود بر هواکش ها و دیوا را بخوبی تمیز کنید . 
    - کلیه درزها و شکاف های موجود بر دیوار ، کف ، سقف ، درزهای میان پله ها و غیره را با مصالح ساختمانی مناسب مسدود کنید . 
    - بندهای موجود میان کاشی ها ، دیوار و کف حاشیه اطراف قرنیز ها را پر و بند کشی کنید . 
    - قفسه های آشپزخانه (کابینت ها) را از نوع پایه دار انتخاب کنید تا زیر آن ضمن تبادل هوا ، بسادگی قابل شستن و تمیز کردن باشد . 
    
    کاهش منابع آب : 
    - کف شوی فاضلاب رو ها بخصوص کف شوی آشپزخانه را به توری مخصوص ( درپوش ) مجهز نمایید . 
    - آب موجود در زیر گلدانی های منزل یا محل کارتان را تخلیه کنید . 
    - ظروف تهیه و صرف غذا را در اسرع وقت بشویید هرگز انها را در طول شب نشسته باقی نگذارید اگر شستن ظروف بلافاصله مقدور نیست آنها را در یک محلول شوینده بخیسانید تا در فرصت مناست شسته شوند . 
    - ظروف شسته شده را بلافاصله خشک کنید تا از جمع شدن باقیمانده آب حاصل از شست وشو در آنها جلوگیری شود . 
    - شیر هایی را که چکه می کنند تعمیر کنید . 
    
    سم پاشی : 
    علاوه بر به کارگیری موازین بهسازی، با استفاده از سموم حشره کش نیز می توان به مبارزه با سوسکها پرداخت که این روش با توجه به ایجاد آلودگی محیط زیست به عنوان آخرین روش برای مبارزه با سوسکها تلقی می گردد .
    اگرچه وجود سوسکها در اماکن موجب بروز مخاطرات بهداشتی فراوان می گردد اما خطرات ناشی از استفاده از ترکیبات سمی برای از بین بردن آنها بخصوص در صورتی که با رعایت کامل جوانب احتیاط نباشد به مراتب بیشتر از وجود سوسکهاست .
    نوع سم و نحوه سمپاشی باید توسط افراد ورزیده و متخصص این امر انتخاب گردد و سمپاشی باید توسط این افراد انجام شود. هنگام سمپاشی باید کلیه موازین احتیاطی رعایت گردد .
    لازم است قبل از سمپاشی محلهای مورد نظر تمیز و در صورت امکان شست وشو گردند و مواد غذایی، ظروف غذاخوری، وسایل کودکان و وسایل خواب و پرندگان باید از محل خارج یا روی آنها کاملاً پوشانیده شود. 
    برای مبارزه با سوسکها، یک بار سمپاشی محلهایی که زود به زود شسته می شود و استفاده از سمومی که اثر ابقائی آنها کم است کافی نمی باشد و ممکن است کپسولهای تخم موجود در محل که پنهان می باشند به تدریج باز شوند، بنابراین لازم است سم بیش از 2-3 ماه روی سطوح باقی بماند و یا در صورت شست وشوی محل، سمپاشی باید تکرار گردد.
منبع: روزنامه کیهان، شماره 20297 به تاریخ 13/6/91، صفحه 7 (خانواده)