از ویتامین‌های لیموترش می‌توان درصد بالای ویتامین ث، ویتامین‌های گروه ب و ویتامین آ، و از املاح معدنی بی‌شمار و بسیار مفید آن پتاسیم، منگنز، منیزیم و... را نام برد.

لیموترش عامل زیبایی

لیمو ترش یک ماده تقویت‌کننده زیبایست و باعث افزایش سلامتی، طراوت، شادابی، جوانی و نیروی حیات می‌شود.

مانع شل شدن و چروک پوست و پیری زودرس می‌شود، برای پاکسازی لکه‌های پوستی می‌توانید آب لیمو ترش را روی پوست بمالید و از شب تا صبح روز آن بماند، همچنین از عصاره لیمو ترش با گلیسیرین می‌توانید خستگی پوست و ترک‌های پوست را از بین ببرید.

اگر تمایل دارید موهایتان شفاف و درخشان شود کافیست مقداری لیمو ترش تازه با آب سرد ترکیب کنید و روی موها بریزید و سپس موها را بشویید.

پوست لیمو ترش را روی پوست خشک یا جای پوسته پوسته شده بمالید تا مشکلات پوستی برطرف شود، برای نرم شدن پوست ضخیم شده آرنج نیز پوست لیمو ترش مفید است.

از لیمو ترش تجزیه شده 6 تا 8 درصد اسید سیتریک تهیه و از هسته‌های آن روغنی به نام لیمو تن تهیه و در طب مصرف می‌شود.

لیمو ترش استرلیزه‌کننده آب مشکوک

خواص اسیدی این میوه یک ضد عفونی‌کننده قوی است، به همین دلیل توصیه می‌شود اگر در مسافرت به آب آشامیدنی مشکوک شدید به آن چند قطره لیمو ترش اضافه کنید و بعد از آن، آب استرلیزه شده را می‌توانید نوش جان کنید.

لیموترش درمانگر بیماری ها

همچنین آب لیمو ترش که ماده‌ای خنک‌کننده (سرد کننده) است باعث از بین بردن سموم میکروب بیماری‌هایی مانند دیفتری، حصبه و برخی امراض مهلک و خطرناک می‌شود؛ ترشح صفرا را افزایش می‌دهد و در رفع یرقان(زردی) و دفع سنگ‌های کوچکی که در مجاری ادرار گیر می‌کنند موثر است.

رابطه لیموترش و درمان چاقی

لیمو ترش درمان‌کننده چاقی و برطرف‌کننده بزرگی طحال، شفادهنده گواتر و میخچه، وبا، اختلالات جریان گردش خون، مشکلات گوارش، یبوست، سوء هاضمه، زردی و یرقان است و خواص ضد سرطان دارد.

پوست لیمو ترش ویار زنان باردار را کاهش می‌دهد و قوه هاضمه آنها را تقویت و تهوع آنها را از بین می‌برد.

کسانی که فشار خون بالایی دارند بهتر است لیمو ترش بخورند زیرا فیبر آن کمک مضاعفی به کاهش فشار خون می‌کند، بهترین دارو برای گلودرد است و غرغره مخلوط لیمو ترش و آب نیم گرم ورم گلو و گلو درد را برطرف می‌کند خواص ضد عفونی‌کننده‌ای که دارد زکام را درمان می‌کند.

رابطه لیموترش و دندان ها

لیموترش باعث محافظت از دندان‌ها و لثه‌ها و حفظ سلامت آنها می‌شود، بهترین دارو برای اسکوربوت(خون‌ریزی لثه‌ها و تغییر حالت بافت لثه) و مخلوط آب لیموترش و عسل و آب برای رفع خونریزی پیشنهاد می‌شود.

لیمو ترش خاصیت ضد پوکی استخوان داردو به افزایش جذب کلسیم کمک می‌کند و نوشیدن یک لیوان لیمو ترش به افراد در معرض خطر به خصوص زنان یائسه بسیار توصیه می‌شود.

لیموترش برای خونریزی‌های ریوی، معده، روده، رحم، کلیه‌ها و دیگر اندام‌های داخلی درمانگر است و لازم است در این موارد چند بار در روز مقداری آب لیموترش را آب میل کنید؛ برای پیشگیری از خونریزی نیز می‌توانید یک تکه پنبه را به لیمو ترش آغشته کنید و در سوراخ بینی بگذارید و مانع خونریزی شوید.

تاثیر لیموترش بر حافظه

لیموترش تقویت‌کننده حافظه نیز است؛ وقتی که می‌خواهید چیزی را به یاد آورید کافی است چند قطره اسانس لیمو ترش را بر روی یک دستمال بریزید و از طریق بینی استنشاق کنید!

لیموترش از بین برنده خستگی

برای رفع خستگی‌های روزانه نیز پس از اینکه پاهایتان را در آب گرم قرار دادید و منافذ پاها حسابی باز شد پاها را از آب خارج کنید و هر کدام از پاها را به یک نصف لیمو آغشته کنید، با این کار علاوه بر رفع خستگی سموم را نیز از طریق منافذ باز شده از بین می‌برید.

لیموترش درمانگر سردرد و سکسکه

لیموترش بزاق دهان را زیاد می‌کند، شیره معده را زیاد می‌کند، سردردهای میگرنی را از بین می‌برد، برای این کار کافیست هنگام سردرد در یک فنجان قهوه یا چای لیمو ترش ریخته و میل کنید.

گذاشتن یخ لیمو ترش روی زبان سکسکه را درمان می‌کند؛ مخلوط آب لیمو ترش و آب به همراه شکر یا عسل نوشیدنی مناسبی برای انواع درد مریضی‌ها است. 

یک جراح و دندانپزشک کودکان با بیان اینکه پوسیدگی دندان می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود، گفت: مادر نباید غذای کودک را فوت کند چرا که عامل پوسیدگی دندان مادر به غذای کودک و در نهایت به دندان کودک منتقل می‌شود.

پریسا مهراشتیاق در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس در مورد روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان گفت: روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان به دو دوسته تقسیم می‌شود که یک دسته از آن در منزل و دسته دوم باید در مطلب و توسط دندانپزشک انجام شود.

وی گفت: افراد باید دقت داشته باشند که در تغذیه خود بیشتر از مواد طبیعی استفاده کنند چرا که میوه و سبزیجات ایجاد پوسیدگی‌ در دندان‌ها نمی‌کند.

مهر اشتیاق افزود:‌ والدین دقت داشته باشند در میان وعده کودکان از لقمه نان و پنیر استفاده کنند و میوه‌های طبیعی را برای تغذیه کودکان اختصاص دهند و تا آنجا که می‌شود شکلات، شیرینی‌جات، پفک و چیبس را از برنامه غذایی کودک حذف کنند.

وی تصریح کرد: افراد باید در منزل حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزنند و مسواک برای کودکان زیر 3 سال حتماً باید توسط والدین انجام شود.

این دندانپزشک ادامه داد: افراد باید روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنند و در کودکان زیر 10 سال نخ دندان باید توسط والدین انجام شود.

وی مراجعه مستمر و هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک را لازم دانست و افزود: دندانپزشک در مطب نیز یک سری کارهای خاص را برای کنترل و پیشگیری از پوسیدگی دندان انجام می‌دهد.

مهر اشتیاق به فلورایدتراپی اشاره کرد و گفت: ‌فلوراید ماده‌ای است که در پیشگیری از دندان نقش بسزا و مهمی را ایفا می‌کند.

جراح کودکان ادامه داد: فلوراید جذب ساختمان دندان می‌شود و ساختمان مینای دندان را نسبت به پوسیدگی استحکام بیشتری می‌بخشد و اگر دندان در مراحل شروع پوسیدگی باشد، آن را متوقف کرده و از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری می‌کند.

دندانپزشک کودکان اظهار داشت: روش دیگر اینکه دندانپزشکان در مطب برای پیشگیری از پوسیدگی دندان به کار می‌برند روش فیشور سیلانت دانست و افزود: این روش در دندان‌هایی که فاقد پوسیدگی‌اند و شیار عمیق دارند کاربرد دارد.

وی افزود:‌ به محض رویش دندان‌های دائمی از 6 سالگی باید این کار انجام شود.

مهراشتیاق ادامه داد: در این روش به کمک ماده خاصی (سیلانت) عمق شیار دندان پوشیده می‌شود و این کار در کنار رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند از ایجاد پوسیدگی در شیار دندان جلوگیری کند.

وی افزود: قدم دیگر در پیشگیری از افزایش پوسیدگی‌ها ترمیم پوسیدگی‌های موجود در دندان است چرا که پوسیدگی‌ می‌تواند از یک دندان به دندان دیگر منتقل شود.

مهراشتیاق ادامه داد: حتی پوسیدگی می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود برای همین است که از والدین خواسته می‌شود که برای خنک کردن کودک آن را فوت نکنند چرا که عامل پوسیدگی دندان که استرپتوکوک موتانس است قابل انتقال از دهان مادر به غذای کودک است.

فصل سرما در راه است و با خودش میوه‌های جدیدی می آورد؛ از خرمالو و انواع مرکبات گرفته ت انار. انار، میوه‌ خوش‌خوراکی است که خیلی از خانواده‌ها آن را به اصطلاح دون می‌کنند و به همراه نمک و گلپر می‌خورند. انار خوردن در شب یلدا هم سال‌های سال است که به یکی از آداب این شب طولانی سال تبدیل شده. احتمالا از هر کسی درباره خواص انار بپرسید، در پاسخ می‌گوید که انار خون را تصفیه می‌کندولی متخصصان تغذیه، فواید دیگری را هم برای انار ذکر می‌کنند.

خرما دارای خواص بسیار زیادی از جمله بازگشت انرژی و جوانی از دست رفته است که در قرآن و دیگر کتاب‌های مقدس نیز به خواص این میوه شفابخش اشاره ویژه شده است.

به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، این روزها مناطق جنوبی و شرقی استان درگیر برداشت محصول خرمای خود هستند و این محصول دارای خواص بسیار زیادی از جمله بازگشت انرژی و جوانی از دست رفته است که در قرآن و دیگر کتاب‌های مقدس نیز به خواص این میوه شفابخش اشاره ویژه شده است.

درخت خرما خواص بی‌شماری دارد و می‌توان گفت که از تمام قسمت‌های این درخت می‌توان استفاده کرد و یک ضرب‌المثل عربی می‌گوید که خواص درخت خرما به اندازه روزهای سال است.

خواص دارویی خرما

مردم صحرا هسته درخت خرما را در کرده و از آن نان می‌پزند یا در این هسته را بو داده و از آن به عنوان قهوه استفاده می‌کنند، چرا که دم‌کرده آن بسیار مطبوع است و یا حتی این در را در آب برای چند روز خیس کرده و به عنوان غذای مقوی به شترهای خود می‌دهند و معتقدند که این غذا از گندم و جو مقوی‌تر است.

اثر دیگر معجزه‌آسای هسته خرما از بین بردن تورم پلک‌های چشم است؛ برای این منظور پمادی از در هسته خرما درست کرده و آن را روی چشم می‌گذارند؛ این پماد برای رشد مژه‌های چشم نیز بهترین دارو است.

زندگی پرمشغله و ناراحتی‌های روانی که میل جنسی را در بعضی از اشخاص از بین می‌برد، بهترین علاجش خوردن مداوم خرما است که میل جنسی را به این اشخاص باز می‌گرداند.

در زمان‌های قدیم همواره خرما را برای قدرت و انرژی به کار می‌برده‌اند و هنوز بهترین میوه برای بازیافتن انرژی و قدرت جوانی است.

گل‌های درخت خرما نیز خاصیت دارویی دارند و همچنین طعم گل‌های درخت خرما تلخ بوده و اثر مسهلی دارد.

خواص خرما از دید پزشکان

در خرما، مقداری نیز فیبر غذایی موجود است، فیبر موجود در خرما برای سلامت دستگاه گوارش و تغذیه بسیار مناسب است، علاوه بر آن خرما حاوی کاروتنوئیدها یا موادرنگی است که پیش‌ساز ویتامین A و آنتی‌اکسیدان محسوب می‌شود و جلوی ضایعات و سرطانی شدن سلول‌ها را می‌گیرد.

خرما در درمان یبوست، اختلالات روده‌ای، مشکلات قلبی، ضعف جنسی و اسهال مفید است و جزو مواد غذایی ملین به شمار می‌آید.

به همین دلیل برای افرادی که از یبوست رنج می‌برند، مفید اعلام شده است، برای اینکه هر چه بهتر و بیشتر از این خاصیت خرما استفاده کنید، بهتر است خرما را یک شب کامل در آب خیس دهید، صبح روز بعد خرماهای خیس خورده را مانند شربت مصرف کنید.

بعضی از انواع نخل‌ها میوه‌شان وقتی رطب هستند، چیده و استفاده می‌شود؛ مثل رطب مضافتی و کبکاب «زرد طلایی» و بعضی دیگر باید بعد از مرحله رطب، 20 روز در گرمای خرماپزان مناطق گرمسیر بر سر نخل بماند تا نیمه خشک شود که به آن خرما می‌گویند، مثل خرمای نیمه خشک زاهدی و پیارم؛ البته بعضی از انواع خرماهای نیمه خشک را کاملاً خشک کرده و به بازار می‌فرستند.

طبع خرما گرم و خشک است؛ برای رفع خشونت و نرم کردن سینه 50 گرم خرما در یک‌هزار گرم آب جوشانده صاف کرده روزی دو تا سه استکان بخورید، البته این برای افراد سرد مزاج بسیار خوب است، برای تقویت کلیه از شربت فوق استفاده کنید، کسانی که درد کمر یا درد مفاصل دارند، می‌توانند از شربت خرما که در شماره دو آمده است، استفاده کنند، اگر خرما با شنبلیله خورده شود برای سنگ مثانه مفید است.

برای تقویت نیروی جسمانی خرما را در شیر تازه خیس کرده کمی‌ دارچین بزنید و صبح به عنوان صبحانه بخورید و سپس کمی‌ شیر بالای آن میل کنید، البته برای گرم مزاجان زیاد خوب نیست، کسانی که می‌‌خواهند، سنگ مثانه‌شان خرد شود از دم‌کرده آن استفاده کنند.

کسانی که یبوست دارند، سعی کنند در هنگام استفاده از دم‌کرده خرما از غذاهای ساده و ملین استفاده کنند، به خاطر وجود ویتامین B در خرما میوه خوبی برای تعادل اعصاب و نیز سبب رشد است، فسفری که در خرما وجود دارد سبب سر زنده نگه‌داشتن سلول‌های عصبی می‌‌شود، برای کمبود آهن بسیار مفید است.

تأثیر خرما بر بیماری‌های اعصاب

پتاسیم در این میوه به میزان قابل توجهی موجود است که برای جلوگیری از پرفشاری خون و برای کار صحیح عضلات و اعصاب ضروری است که به هم خوردن آن در بدن، بسیار خطرناک است. علاوه بر آن، خرما حاوی میزان قابل ‌توجهی منیزیم است که برای اعصاب و عضلات ضروری است.

نقش ویژه خرما در خون‌سازی

خرما مقدار قابل توجهی فولات و یا همان اسیدفولیک به بدن می‌رساند که برای خون‌رسانی برای بدن لازم است و زنان هنگام بارداری مجبور می‌شوند، علاوه بر دریافت فولات از طریق غذا، قرص آن را نیز مصرف کنند.

فولات به عنوان ماده خون‌ساز در خرما موجود است، هر چند که مقدار آهن خرما آن‌چنان زیاد نیست، اما برای خون‌سازی، بدن احتیاج به سه ماده‌ مغذی فولات، آهن و ویتامین 12 B دارد که در غذاهای حیوانی یافت می‌شوند، بنابراین برای این منظور باید از غذاهای متنوع استفاده کرد.

ویتامین C یکی دیگر از مواد مغذی خرما است که این ویتامین برای جلوگیری از بیماری‌های خطرناک خونریزی‌دهنده یا همان اسکوربوت لازم است و باید بدن هر فرد در طول روز، 60 میلی‌گرم ویتامین C دریافت کند که تقریباً در هر 100 گرم خرما 14‌ میلی‌گرم ویتامین C موجود است.

افزایش وزن و بهترین شیوه برای چاقی

خرما بخشی از رژیم غذایی سالم است، چرا که قند، چربی، پروتئین و انواع ویتامین‌های ضروری در آن موجود است، بنابراین این ماده‌ غذایی در مقابله با کمبود وزن کمک مؤثری است.

خرما دوست قلب‌های ضعیف

ثابت شده است، خرمایی که شب در آب خیس شده و صبح مصرف شود برای قلب‌های ضعیف مفید است، اگر این کار را دو بار در هفته انجام دهید به تقویت قلب خود کمک کرده‌اید.

ترکیبات شیمیایی خرما

خرما شامل 50 ?     درصد ساکاروز ?درصد گلوکز و مواد،25 آلبومینوئیدی آب و پکتین است، خرما ویتامین‌هایی مانند ? C، B، A و ? E و حاوی مقادیری املاح مدنی است.

خرمای خشک ? 300 کالری انرژی، دو گرم پروتئین، 0.6 گرم چربی ، ? 60 میلی‌گرم گوگرد، ? 50 میلی‌گرم فسفر،? 650 میلی‌گرم پتاسیم? 65 میلی‌گرم منیزیم،? 70 میلی‌گرم کلسیم، دو میلی‌گرم آهن و ? 2.2 میلی‌گرم نیاسین و مقدار کمی سدیم دارد.

یک متخصص تغذیه در این زمینه گفت: در 100 گرم خرما 125 کیلو کالری موجود است و این در حالی است که در هر  100‌گرم قند، 400 کیلو انرژی موجود است و مقدار انرژی ناشی از خوردن خرما از قند ساده بسیار کمتر است و بسیار کمتر از قند، افراد را دچار چاقی و اضافه وزن می‌کند.

محمد بیرجندی افزود:  100 گرم خرما حاوی 1.5 درصد پروتئین گیاهی از جنس مرغوب است و در خرما، مقداری فیبر غذایی موجود است که این مقدار فیبر موجود در خرما برای سلامت دستگاه گوارش و تغذیه بسیار مناسب بوده و علاوه بر آن کارتنوئید یا مواد رنگی در خرما است که پیش‌ساز ویتامین A و آنتی‌اکسیدان محسوب می‌شود که جلوی ضایعات و سرطانی شدن سلول‌ها را می‌گیرد.

مقدار کالری موجود در خرما:

بلافاصله بعد از خوردن یک کیلوگرم خرما، 3 هزار و 470 کالری انرژی در بدن تولید می‌شود به همین دلیل مصرف خرما در ماه رمضان تاکید شده است، زیرا گرسنگی شما را فرو می‌نشاند.

این مقدار انرژی در مقایسه با سایر میوه‌ها بسیار بالا است و 15 تا 30 درصد آن را آب تشکیل می‌دهد، میوه خرما دو درصد پروتئین و کمتر از دو درصد چربی و املاح دارد.

پروتئین و آب موجود در آن بسته به نوع خرما و مرحله رسیدن آن فرق می‌کند.

یک فروشنده خرما ابراز داشت: افراد به روش‌های مختلفی از خرما مانند مخلوط کردن شیره‌ خرما با شیر، خوردن آن با نان و کره تا تهیه‌ غذا و شیرینی‌های لذیذ و مقوی متنوع استفاده می‌کنند.

اصغر بهروز گفت: خوردن خرما در ماه مبارک رمضان و باز کردن روزه توسط آن سبب می‌شود از زیاده‌خوری پس از افطار جلوگیری شود، زیرا وقتی بدن مواد غذایی خرما را جذب می‌کند، احساس گرسنگی رفع می‌شود، بنابراین می‌توان سایر مواد غذایی را کم‌تر و آرام‌تر خورد.

وی افزود: اگر چه خرما حاوی مواد غذایی مهم و ارزشمند است و در کشور ما انواع خرماهای مرغوب برداشت و به بازار عرضه می‌شود، اما در انتخاب آن باید دقت زیادی کرد، زیرا سطحی چسبناک داشته و ناخالصی‌های مختلف را جذب می‌کند قبل از مصرف، خرما را شسته و از جایی آن را تهیه کنید که اطمینان دارید.

یک کارشناس طب سنتی گفت: خرما در برخی موارد برای بعضی از افراد مضراتی نیز دارد به عنوان نمونه کسانی که داخل دهانشان زخم و یا تاول وجود دارد باید از مصرف خرما اجتناب کنند.

مریم زمانی تصریح کرد: مصرف خرما با ماست نیز بسیار مضر است، همچنین افرادی که دیابت دارند یا اینکه این بیماری در خانواده آنها وجود دارد باید در خوردن خرما احتیاط کنند، افراد چاق یا کسانی که با مشکل اضافه وزن روبه‌رو هستند نیز باید در خوردن خرما دقت داشته باشند و آن را بیش از حد مصرف نکنند.

وی تصریح کرد: انرژی خرما بسیار کمتر از انرژی قند ساده است و به همین دلیل مصرف آن بسیار بهتر و مناسب‌تر از قندهای ساده است.

وی افزود: بهتر است این ماده غذایی را در برنامه غذایی خانواده خود جای دهید، اما هنگامی که می‌خواهید، خرما بخرید حتماً توجه داشته باشید خرما تازه باشد و مزه و بوی ترشیدگی ندهد.

وی تأکید کرد: خرماهای نرسیده سرشار از ویتامین E است که در درمان ناتوانی جنسی در مردان و زنان مفید است، ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان است که برای ذخیره کردن ویتامین A و C و عنصر سلنیوم در بدن مؤثر است، همچنین موجب افزایش نیروی جوانی می‌شود و پیری سلول‌ها را به تأخیر می‌اندازد.

زمانی گفت: خرما سرشار از ویتامین‌های گروه ب است که این ویتامین در بدن از ناراحتی‌های پوستی، روحی و عصبی پیشگیری می‌کند.

وی اضافه کرد: ویتامین E موجود در خرما از تشکیل لخته در عروق کرونری قلب پیشگیری می‌کند و خاصیت ادرار‌آوری دارد، موجب کاهش فشار خون افراد می‌شود و از سکته‌های مغزی و قلبی پیشگیری می‌کند، کسانی که به فشار خون مبتلا هستند، می‌توانند از خرما استفاده کنند همچنین ویتامین E موجود در خرما از سقط جنین در مادران باردار پیشگیری می‌کند.

زمانی یادآور شد: ویتامین ب موجود در خرما موجب کاهش کلسترول خون در افراد و موجب کاهش فشارخون و کاهش سردرد‌های میگرنی می‌شود.

استفاده از قندهای ضدسرطان خرما

قندهای خرما دارای ویژگی‌هایی چون ضدسرطانی و صددرصد طبیعی است و بدون هیچ‌گونه افزودنی می‌توان این قند را تهیه کرد که برای افراد دیابتی و نیز سایر افراد مورد استفاده قرار گیرد.

قند خرما بدون استفاده از عملیات حرارت‌دهی و خیس کردن تهیه می‌شود و مدت ماندگاری آن نیز تا یک سال می‌تواند، باشد.

خرما در هرم غذایی

خرما از ارزش غذایی خوبی برخوردار است و باید آن را در هرم مواد غذایی میوه به حساب آورد با توجه به کوچکی هر عدد خرما، هر واحد آن شامل دو تا سه عدد خرما است که چنانچه بر اساس نیاز روزانه دو تا سه واحد میوه می‌خورید، می‌توانید این تعداد را به جای یکی از این واحدهای میوه استفاده کنید.

به یاد داشته باشید که خرما به علت داشتن قند زیاد که بخش بیشتر آن قند ساده است در صورت مصرف زیاد و با افزایش انرژی مصرفی ممکن است، سبب چاقی شود، افراد دیابتی و یا کسانی که سابقه دیابت در خانواده آنان وجود دارد باید تعادل را در مصرف خرما حفظ کنند.

مضرات خرما

نباید در مصرف خرما زیاده‌روی کرد، چرا که مصرف بسیار بالای آن موجب آسیب به کبد و طهال، افزایش فشارخون، جوش دهان و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود، در خوردن آن افراط نکنید، چرا که دارای قند زیادی است در این صورت آنهایی که لوزالمعده حساس دارند و یا آنهایی که بیماری قند در خانواده آنها وجود دارد باید کمتر از این میوه استفاده کنند.

...........................

گزارش از الهام پی‌پر